Στις 22 Ιουνίου/5 Ιουλίου 1914 ύστερα από πρωτοβουλία του Σ. Γκίνη,
διευθυντή του υποκαταστήματος της Τράπεζας Ανατολής, τελέσθηκε μνημόσυνο υπέρ
αναπαύσεως της ψυχής του Κ. Σταμούλη, ο οποίος είχε διατελέσει διευθυντής του
ίδιου υποκαταστήματος και το 1913 είχε μαρτυρήσει μαζί με άλλους Σερραίους
προκρίτους στα χέρια του βουλγαρικού στρατού.
Ο νέος νομάρχης Σερρών, Φίλιππας, κατέθεσε στεφάνι στο κενοτάφιο του
Σταμούλη και έβγαλε σύντομο λόγο. Όμως η πιο συγκινητική στιγμή ήρθε με την
απαγγελία ενός ποιήματος από τον ανιψιό του τιμώμενου νεκρού, Δ. Σταμπόγλη:
Μπορούμε να Σας κλάψουμε
εμείς οι πεθαμένοι
που είστε πάντα ζωντανοί;
Πεθαίν’ εκείνος που κορμί
χαρίζει στην Πατρίδα;
Όχι! Αιώνια, πάντα ζει.
Σ’ αυτήν την ένδοξη τη Γη
τη γη τη δοξασμένη
που πάντοτε η δόξα της
αιώνια θα μένει.
Στη γη αυτή π’ όλα μιλούν
και κτίρια ερειπωμένα,
χώματα που ποτίστηκαν
μ’ αίματα τιμημένα.
Με τη μεγάλη τους φωνή
στην πλάση διαλαλούνε
πως η φυλή μας πάντα ζει
κι οι πεθαμένοι ζούνε.
Και Συ, Σταμούλη, πάντα ζεις
δεν είσαι πεθαμένος.
Θα ζεις για πάντα, αιώνια
και πάντα τιμημένος
Τους νεκρούς που είχαν σφαγιαστεί από τον βουλγαρικό στρατό τον Ιούνιο
του 1913 (τον μητροπολίτη Μελενίκου Κωνσταντίνο, πρόκριτους και απλούς πολίτες),
τίμησε και το Σιδηρόκαστρο με μνημόσυνο στο ναό του αγίου Γεωργίου.
Η πόλη είχε πένθιμη όψη τη μέρα εκείνη: οι φανοί ήταν σκεπασμένοι με
μαύρο κρέπι, οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν πένθιμα, ενώ ακόμη και τα
παράθυρα των σπιτιών παρέμειναν κλειστά σε ένδειξη πένθους. Στο μέσο του ναού
είχε τοποθετηθεί μεγάλο πινάκιο με τα κόλλυβα τοποθετημένα κατά τρόπο που να
σχηματίζουν τα αρχικά ψηφία του εθνομάρτυρα μητροπολίτη Μελενίκου και των άλλων
νεκρών μαρτύρων. Μια συγκινητική στιγμή ήταν ο λόγος που εκφώνησε στην κατάμεστη
από κόσμο εκκλησία ο γιός ενός εκ των θυμάτων.
Στις 30 Ιουνίου/13 Ιουλίου οι κάτοικοι των Σερρών, του Σιδηροκάστρου και
της Κάτω Τζουμαγιάς γιόρτασαν από κοινού την πρώτη επέτειο της μάχης του Δεμίρ Ισσάρ.
Την εκδρομή των Σερραίων στο πεδίο της μάχης, όπως και τη διοργάνωση του
μνημόσυνου, είχε αναλάβει ο Γυμναστικός Σύλλογος της πόλης.
Εκατοντάδες Σερραίοι (από οκτακόσιοι έως περισσότεροι από 2000, ανάλογα
με την πηγή) μαζί τη Φιλαρμονική των Σερρών έφτασαν στις 7 το πρωί στο
σιδηροδρομικό σταθμό του Δεμίρ Ισσάρ και μετέβησαν στο λόφο, όπου ένα χρόνο
νωρίτερα είχε διεξαχθεί η ιστορική μάχη. Την ίδια ώρα έφθασε στην περιοχή και η
κοινότητα της Κάτω Τζουμαγιάς με επικεφαλής τον πρόεδρό της Β. Καφταντζή.
Αντίθετα, λιγότερο οργανωμένη ήταν η άφιξη των κατοίκων του
Σιδηροκάστρου, οι οποίοι ως επί το πλείστον έφτασαν στην περιοχή σταδιακά με
καράμαξες. Πρώτες έφτασαν οι μαθήτριες με τη δασκάλα τους, η οποία λεγότανε
Μηλιώ, έπειτα οι μαθητές, ο μητροπολίτης Μελενίκου και Σιδηροκάστρου, ο
συνταγματάρχης Χριστοδούλου κλπ. Με αυτοκινητοπομπή έφτασαν τελευταίοι ο
διοικητής της VI Μεραρχίας,
Μπαΐρας, με την οικογένειά του, ο δήμαρχος Σερρών, ο νομάρχης και άλλοι
επίσημοι.
Οι μητροπολίτες Σερρών και Μελενίκου χοροστάτησαν από κοινού στη
δοξολογία, μετά το πέρας της οποίας ο μητροπολίτης Σερρών, ο ραβίνος, ο
δικηγόρος Νικόλαος Αβραάμ και ο Κ. Παπαχαριζάνος εκφώνησαν πατριωτικούς λόγους.
Στεφάνια κατέθεσαν στους τάφους των ηρώων ο νομάρχης, ο δήμαρχος Σερρών, η
εβραϊκή κοινότητα, ο Γυμναστικός Σύλλογος Σερρών, ο σύνδεσμος των καπνεργατών,
η συντεχνία των εμπόρων ειδών πολυτελείας και ο δήμος Σιδηροκάστρου.
Ακολούθως, κάτω από τον καυτό ήλιο και υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής
το συγκεντρωμένο πλήθος περπάτησε επί δίωρο μέχρι την πόλη του Σιδηροκάστρου,
όπου στο καφενείο «Καλλιθέα» παρατέθηκε γεύμα στους προέδρους των σωματείων και
τους δημάρχους.
Μέσα σε θερμή ατμόσφαιρα έγινε το απόγευμα η επιστροφή των Σερραίων
εκδρομέων· στον σιδηροδρομικό σταθμό τους περίμεναν χιλιάδες συμπολίτες τους
και όλοι μαζί εισήλθαν στην πόλη υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής.
Η επόμενη φωτογραφία από τη δοξολογία για την επέτειο της μάχης του Δεμίρ Ισσάρ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αστραπή στις 18.07.1914:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου