Μικρές και μεγάλες ειδήσεις από την περιοχή των Σερρών το 1865

-- Με αποτυχία στέφθηκε η εμπορική πανήγυρη των Σερρών, που διοργανωνόταν κάθε χρόνο από τα μέσα Φεβρουαρίου (συνήθως ξεκινούσε στις 10 του μηνός) μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν στην αθηναϊκή εφημερίδα Αυγή περιέγραφαν την πανήγυρη ως «ελεεινή» λόγω ελλείψεως αγοραστών, ενώ ενδεικτική της κατάστασης ήταν η κάθετη πτώση της αξίας του βαμβακιού, που πουλιόταν προς 7.5 γρόσια η οκά.

Σημαντικός παράγοντας που συνέβαλε στην αποτυχία αυτή ήταν οι καιρικές συνθήκες, ειδικά οι αιφνιδιαστικές και σημαντικές χιονοπτώσεις, που δυσχέραναν πάρα πολύ τις συγκοινωνίες ευρύτερα στην ανατολική Μακεδονία.

-- Η άνοδος του βουλγαρικού εθνικισμού άρχισε πλέον να εκφράζεται με σαφή τρόπο στα μέσα της δεκαετίας του 1860 και οι Σέρρες αποτέλεσαν έναν από τους πρώτους τόπους εκδήλωσής του.

Με αφορμή την αναφορά Βούλγαρων προς την Υψηλή Πύλη περί παρεμπόδισης της χρήσης της βουλγαρικής γλώσσας στα σχολεία και στους ιερούς ναούς των Σερρών και του Νευροκοπίου, κάτοικος του Νευροκοπίου σχολίαζε σε επιστολή του προς τον Ανατολικό Αστέρα (στο φύλλο της 24.03/05.04.1865):

«Και όσον μεν αφορά τους Βουλγάρους Σερρών, επ’ αληθείας αναγκάζεταί τις να γελάση από καρδίας· διότι, πας τις, επισκεφθείς την πόλιν ταύτην, επληροφορήθη ότι εκ των πέριξ αυτής χωρίων ολίγαι τινές οικογένειαι χωρικών υπάρχουσι διεσπαρμέναι εν ταις συνοικίαις αυτής, και εκτός ότι δεν είναι συνωκισμέναι, δεν αποτελούσιν ουδέ το μυριοστημόριον των κατοίκων αυτής Γραικών· αν δε οι κύριοι ούτοι εννοώσι διακώλυσιν της Βουλγαρικής γλώσσης εν Σέρραις την, αιτήσει των πολιτών Σερραίων, δι’ Ελληνικών χαρακτήρων αντικατάστασιν επιγράμματός τινος, προσαρτηθέντος Σλαβιστί εν τινι παρά τη πόλει ταύτη νεοδμήτω εκκλησία παρά του Ηγουμένου του ιερού Μοναστηρίου του τιμίου Προδρόμου, τούτο αγνοώ· διότι εκείσε ούτε άλλη τις αντίδρασις έγεινεν, ούτε γενήσεται, διά τους ανωτέρω λόγους».

Εξάλλου με αφορμή ένα δημοσίευμα αθηναϊκής εφημερίδας, που ουσιαστικά είχε μεταφράσει την περιγραφή του γάλλου Περρότ για τη νήσο Θάσο και σε κάποιο σημείο γινόταν λόγος για Βούλγαρους και Τούρκους εμπόρους σε Σέρρες και Δράμα, λόγιος Σερραίος έστειλε επιστολή στην τεργεσταία Ημέρα (φύλλο της 31.07/12.08.1865) κάνοντας μεταξύ άλλων και τις παρακάτω παρατηρήσεις:

«Γινώσκετε βεβαίως υμείς, Κύριε συντάκτα, ότι η πόλις μας οικείται υπό τρισμυρίων και επέκεινα ψυχών, εξ ων μόνον το εν τεταρτημόριον απαρτίζουσιν Τούρκοι, Εβραίοι και Αθίγγανοι· οι δε λοιποί είναι χριστιανοί την θρησκείαν και το γένος Έλληνες. Του ελληνικού λοιπόν στοιχείου δεσπόζοντος ενταύθα, ουδεμία αμφιβολία ότι άπαν το εμπόριον είναι εις χείρας των Ελλήνων, πλην ασημάντων εξαιρέσεων αναφερομένων εις Ιουδαίους τινάς ανταποκριτάς ομοθρήσκων εμπορικών οίκων Θεσσαλονίκης. [...] Ποίοι οι Βούλγαροι και Τούρκοι έμποροι των Σερρών και της Δράμας; Ημείς τουλάχιστον δεν γνωρίζομεν, ή ολιγίστους μόνον εβραίους εμπόρους αποκαταστηθέντας εν Θεσσαλονίκη· Τούρκον δε ή Βούλγαρον ουδένα έχομεν ενταύθα μετερχόμενον εμπόριον. Ίσως υπάρχωσι μικρέμποροί τινες ή γεοκτήμονες Τούρκοι· αλλά Βούλγαρος ούτε μισός. Ταύτα προς γνώσιν της αληθείας».

-- Ο Αρθούρος, ο δεκαπεντάχρονος γιός της βασίλισσας της Μεγάλης Βρετανίας Βικτώριας, επισκέφτηκε τα ερείπια της αρχαίας Αμφίπολης τον Απρίλιο στα πλαίσια πολυήμερης περιήγησής του στη Μακεδονία, που περιλάμβανε επίσκεψη στους Φιλίππους, τον Άθω, την Ποτίδαια, τη Θεσσαλονίκη, τα Τέμπη και ορειβασία στην κορυφή του όρους Όσσα.

-- Η κατασκευή αμαξιτής οδού που θα συνέδεε τις Σέρρες με τη Θεσσαλονίκη σχεδιαζόταν την άνοιξη του 1865 στα πλαίσια ενός ευρύτερου σχεδιασμού σύνδεσης της Θεσσαλονίκης με εμπορικά κέντρα της περιοχής (Βιτόλια, Σέρρες).

-- Μια πυρκαγιά, που ξέσπασε γύρω στα μεσάνυχτα της 30^ης Μαΐου, κατέστρεψε σχεδόν εξ ολοκλήρου τη Μητρόπολη Μελενίκου, ενώ αποτέφρωσε άλλα 70 σπίτια και 20 εργαστήρια.

-- «Έφθασεν εκ Σερρών ο κ. Κωνσταντίνος Παπά, υιός του αοιδίμου Εμμανουήλ Παπά, όστις μετά των οπλαρχηγών της Μακεδονίας μετέσχε του αγώνος του 1821», διαβάζουμε στην Αυγή της 5 Ιουνίου 1865, μία ακόμη απόδειξη της μεγάλης υπόληψης που εξακολουθούσε ν’ απολαμβάνει το όνομα του Σερραίου ήρωα.

-- Η εμφάνιση κρουσμάτων χολέρας το τρίτο τρίμηνο της χρονιάς έβαλε σ’ ανησυχία τους κατοίκους της Ζίχνης, πολλοί από τους οποίους απομακρύνθηκαν από τις εστίες τους για ν’ αποφύγουν τον κίνδυνο μόλυνσης. Ανησυχία υπήρξε και στην πόλη των Σερρών, καθώς εστίες της χολέρας ήταν δύο χωριά σε απόσταση πέντε ωρών από αυτήν.

Οι κάτοικοι πίστευαν ότι τη χολέρα είχαν φέρει Ιωαννίτες έμποροι, οι οποίοι επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη στην πατρίδα τους, πέρασαν από την περιοχή. Πάντως η πόλη δεν φαίνεται να επηρεάστηκε από τη χολέρα, ενώ και στην περιοχή της Ζίχνης τελικά το πρόβλημα δεν ήταν ιδιαίτερα σοβαρό, καθώς τα όποια κρούσματα καταγράφηκαν μεταξύ Αυγούστου και 15 Σεπτεμβρίου.

Με αφορμή όμως την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων στη Ζηλιάχοβα, στον Ανατολικό Αστέρα μεταφέρθηκε μια διόλου κολακευτική εικόνα για τους γιατρούς της πόλης των Σερρών, οι οποίοι «πριν πληρωθώσι 15-20 λίρας, δεν εξάγουσι τον πόδα των εκ της οικίας των», την ώρα που οι γιατροί της Ζίχνης «ου μόνον τοιαύτη ασθένειαν να θεραπεύσωσι δεν δύνανται, της οποίας η θεραπεία δεν ευρέθη, αλλ’ απλούν πυρετόν πολλάκις καταντώσιν εις μεγάλην ασθένειαν»!

_____________________________________________

* Απόσπασμα από την έρευνα «Οι Σέρρες και οι Σερραίοι μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων», τόμος Α΄, σελίδες 81-83.