-- Οι βουλγαρικές ληστρικές
συμμορίες επέστρεψαν στην επαρχία Σερρών το μήνα Μάρτιο. Αυτά ήταν κάποια από
τα κατορθώματά τους:
α.) Ένας βλαχοποιμένας του –σήμερα εγκαταλελειμμένου– χωριού Μούκλιανη δολοφονήθηκε
μέσα στο ίδιο του το σπίτι, επειδή το προηγούμενο καλοκαίρι είχε προδώσει το
λήσταρχο Κουκουλίτση·
β.) στο Σάβιακο (σήμερα Βαμβακόφυτο)
ληστές κακοποίησαν και λήστεψαν έναν πρόκριτο του χωριού, προτού φύγουν
ανενόχλητοι·
γ.) στο Καμαρότο (Καμαρωτό) η
έφοδος των ληστών ήταν ατελέσφορη, καθώς, όταν χτύπησαν την πόρτα της οικίας
ενός κατοίκου του χωριού, εκείνος απάντησε με πυροβολισμούς αιφνιδιάζοντάς τους
και τρέποντάς τους σε φυγή·
-- Τον ίδιο μήνα συμπλοκή
σημειώθηκε σε απόσταση πέντε λεπτών από την πόλη των Σερρών, όταν δύο βοσκοί
δέχτηκαν επίθεση από τρεις ενόπλους, οι οποίοι πιθανόν επιδίωκαν να κλέψουν τα
κοπάδια τους, χωρίς να το κατορθώσουν.
-- Ένα αποτρόπαιο έγκλημα προκάλεσε
μεγάλη συγκίνηση στους Σερραίους τον Απρίλιο. Στην οικία ενός πλούσιου Οθωμανού
των Σερρών βρέθηκαν νεκροί ο ίδιος, η σύζυγός του και μια τρίτη γυναίκα.
Σύμφωνα μ’ ένα δημοσίευμα, οι γείτονες βρήκαν ένα μικρό παιδάκι (γεμάτο από τα
αίματα των φονευθέντων) δίπλα στη μια γυναίκα προσπαθώντας να θηλάσει. Τελικά
οι δράστες συνελήφθησαν και ομολόγησαν τη διάπραξη της τριπλής δολοφονίας, για
την οποία είχαν πληρωθεί από τον γαμπρό και την κόρη του νεκρού άνδρα.
-- Για «σμήνος ληστών και ληστανταρτών» έγραφε τον Μάιο ο ανταποκριτής
της εφημερίδας Νεολόγος στις Σέρρες
απαριθμώντας ορισμένα περιστατικά: κάτοικος του Αηδονοχωρίου ξυλοκοπήθηκε από
πέντε Τουρκαλαβανούς ληστές, οι οποίοι του αφαίρεσαν το άλογο· η ίδια συμμορία
άρπαξε δέκα άλογα περαστικών που κατευθύνονταν από το Τσαΐ-αγζή (δηλαδή από τον
Στρυμονικό κόλπο) στη Νιγρίτα· στη Βέτρινα (Νέο Πετρίτσι) κομιτατζήδες σκότωσαν
τον Ζαΐμ αγά και τον γιό του όσο εκείνοι κούρευαν την κατσίκα τους, ενώ
απήγαγαν κάποιον Γιοβάννη την ώρα που βρισκόταν με το ποίμνιό του· στο Σάβιακο
(Βαμβακόφυτο) δυο νέοι απήχθησαν από τα μέλη συμμορίας και οδηγήθηκαν στα
βουνά.
Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η κατάσταση στον καζά
Μελενίκου, απ’ όπου οικογένειες Βλάχων ποιμένων άρχισαν να μεταναστεύουν με
προορισμό κυρίως την Κάτω Τζουμαγιά (σήμερα Ηράκλεια), για να γλιτώσουν από τις
συνεχείς ληστρικές επιδρομές.
-- Τον Μάιο στο Ροδολίβος, ένας άνδρας οθωμανικής
καταγωγής, κατηγορούμενος για τέλεση κακουργήματος, απέδρασε από τη φυλακή και
μέρα μεσημέρι κατευθύνθηκε στο σπίτι του γιατρού Πασχαλίδη. Καθώς όμως ο
γιατρός απουσίαζε και η γυναίκα του αρνήθηκε ν’ αποκαλύψει πού βρισκόταν, ο
κακοποιός την σκότωσε. Στη συνέχεια αφαίρεσε τη ζωή από άλλους δύο ανθρώπους,
εκ των οποίων ο ένας ήταν ο αδελφός του μητροπολίτη Ανδριανουπόλεως, προτού
τελικά πέσει και ο ίδιος νεκρός από τους αστυνομικούς που τον καταδίωκαν.
-- Μεγάλη αναστάτωση προκάλεσε τον Ιούνιο η εξαφάνιση του
18χρονου Ιωάννη Δ. Σκάρδη. Το ακέφαλο πτώμα του βρέθηκε τυχαία σε μια χαράδρα
κοντά στην πόλη από βοσκούς, οι οποίοι είχαν παρατηρήσει τη συγκέντρωση μεγάλου
αριθμού αρπακτικών πτηνών στο συγκεκριμένο σημείο.
Οι στρατιωτικοί γιατροί Γράτιος Οικονομίδης και Πέτροβιτς
διενήργησαν αυτοψία επί του πτώματος στο νοσοκομείο των Σερρών, ενώ οι υποψίες
για τη δολοφονία έπεσαν στον εβραϊκής καταγωγής φίλο του νεκρού ονόματι Μανέμ,
ο οποίος, όσο τα ίχνη του θύματος αγνοούνταν, διαβεβαίωνε τη μητέρα του Σκάρδη ότι
ο γιός της είχε μεταβεί στην Καβάλα. Ο νεαρός συνελήφθη και φυλακίστηκε μαζί με
τον πατέρα του, Αβραάμ. Ακολούθησαν οι συλλήψεις και ορισμένων Χριστιανών, ωστόσο
το Σεπτέμβριο του 1884 όλοι ανεξαιρέτως οι συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι,
καθώς δεν αποδείχτηκε η ενοχή τους.
Σε μια εποχή, κατά την οποία τα θρησκευτικά πάθη
μπορούσαν εύκολα ν’ αναζοπυρωθούν, η δε έλλειψη παιδείας οδηγούσε τους
ανθρώπους σε απαράδεκτες γενικεύσεις (αν ένας αλλόθρησκος σκότωνε Χριστιανό, υποτίθεται
ότι το έκανε οπωσδήποτε εξαιτίας της διαφορετικής θρησκείας και μαζί με τον
ένοχο εξ ορισμού συνυπεύθυνοι θεωρούνταν οι ομόθρησκοί του), τα πνεύματα αρχικά
ήταν τεταμένα και εκφράζονταν φόβοι για εκδήλωση αντισημιτικών ταραχών.
Στις 17/29 Ιουνίου καταγράφηκαν έντεκα επιθέσεις
Χριστανών κατά Ισραηλιτών συμπολιτών τους, ενώ στρατιωτικές δυνάμεις άρχισαν να
περιφρουρούν την εβραϊκή συνοικία. Ωστόσο η κατάσταση γρήγορα ηρέμησε χάρη και
στην πρόνοια της Μητροπόλεως, που ζήτησε από τους διευθυντές των σχολείων και
τους ιερείς ν’ αποτρέψουν τους πολίτες όλων των ηλικιών από το να εκτραχυνθούν
σε «ανοίκεια και αντιχριστιανικά κατά των ιουδαίων κινήματα,
άτινα υπεκκαίουσι τα θρησκευτικά πάθη και μίση των δύο εθνών, διαταράττουσι την
κοινήν αρμονίαν και ησυχίαν και αδημονίαν προξενούσι τη σεβ. Κυβερνήσει
αναγκαζομένη κατά καθήκον να τιμωρή αυστηρώς τους παρεκτρεπομένους χάριν της
δημοσίας ασφαλείας», όπως διαβάζουμε στον Νεολόγο
της 05.07.1884.
Τη συνεισφορά του μητροπολίτη Σερρών αναγνώρισε και ο
αντιπρόεδρος του τουρκικού παραρτήματος της παγκόσμιας ισραηλιτικής κοινότητας
στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος τον Σεπτέμβριο απέστειλε τις θερμότατες
ευχαριστίες του στον μητροπολίτη αναφορικά με τη στάση που είχε κρατήσει.
-- Από την άλλη, δεν έπαψαν τα κρούσματα μεροληπτικής
συμπεριφοράς των αρχών σε βάρος των Χριστιανών της πόλης. Ήταν ενδεικτικό το
παρακάτω περιστατικό γύρω στα τέλη Ιουνίου. Ο υπαστυνόμος Μουσταφά εφέντης
συνέλαβε έναν νεαρό, επειδή στις 2 το βράδυ (τουρκική ώρα) κυκλοφορούσε στους
δρόμους της πόλης χωρίς φανάρι, όπως ήταν υποχρεωτικό. Όταν ο νεαρός
διαμαρτυρήθηκε ότι και πολλοί Οθωμανοί κυκλοφορούσαν χωρίς φανάρι την ίδια ώρα,
επειδή ήταν ακόμα νωρίς, ως απάντηση έλαβε από τον αστυνομικό ένα ανελέητο
ξυλοκόπημα μπροστά στα μάτια των περαστικών, προτού οδηγηθεί στη φυλακή.
-- Αφού ξεχειμώνιασε στη Δουβνίτσα της Βουλγαρίας, όταν
έπιασαν οι ζέστες η συμμορία του Μουσραύκη, αποτελούμενη από 26 ληστές,
επανεμφανίστηκε στον καζά Ζίχνης μέχρι τα χωριά του Παγγαίου. Αυτήν τη χρονιά,
όμως, τα βρήκαν μάλλον σκούρα, καθώς Αλβανοί μισθοφόροι της επαρχίας Ζίχνης, η
έδρα των οποίων βρισκόταν στην Αλιστράτη, καταδίωξαν τους ληστές αναγκάζοντάς
τους να εγκαταλείψουν από τσάντες και κάπες μέχρι τυφέκια, χωρίς ωστόσο να
κατορθώσουν να συλλάβουν κάποιον εξ αυτών.
-- Στις αρχές Αυγούστου, με τηλεγράφημά του προς το
οθωμανικό υπουργείο Εσωτερικών ο διοικητής των Σερρών ανακοίνωσε την πάταξη των
ληστρικών συμμοριών στην επαρχία του. Ειδικά όσον αφορά την πόλη των Σερρών η
δημόσια ασφάλεια είχε αποκατασταθεί πλήρως, ώστε οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της
πόλης [σ.σ. για ευνόητους λόγους το τηλεγράφημα του μουτεσαρίφη εστίαζε μονάχα
στους Οθωμανούς Σερραίους] άρχισαν και πάλι να επισκέπτονται τις γύρω εξοχές. Αντίθετα
αγαπημένο προορισμό των Χριστιανών Σερραίων αποτελούσε η –δύο ώρες απέχουσα από
την πόλη– μονή της Αγίας Μαργαρίτας (;).
-- Στις 11/23 Σεπτεμβρίου, ωστόσο, η ληστεία
επανεμφανίστηκε στα πρόθυρα της πόλης, όταν ντόπιοι Βούλγαροι ληστές
περικύκλωσαν μια οικία στο χωριό Σαρμουσακλή (Πεντάπολη) ζητώντας να συλλάβουν
τον ιδιοκτήτη[1]. Όμως
τα σχέδιά τους δεν ευοδώθηκαν χάρη στην αναπάντεχη αντίδραση της υπηρέτριας, η
οποία με δική της πρωτοβουλία επιτέθηκε κατά του αρχιληστή. Στο μεταξύ ο ιδιοκτήτης
της οικίας βρήκε την ευκαιρία να πάρει τ’ όπλο του και από το παράθυρο να
πυροβολήσει τους ήδη αιφνιδιασμένους ληστές, οι οποίοι τράπηκαν αμέσως σε φυγή.
-- Την επόμενη μέρα το απόγευμα, οι ίδιοι ληστές κατέβηκαν
μέχρι το τσιφλίκι Τσάνος (σήμερα Νέα Πέτρα) κοντά στη λίμνη Κερκινίτιδα και
εισέβαλαν σε μια οικία, την ώρα που δύο αδέρφια ετοιμάζονταν να δειπνήσουν. Κατάφερε
να ξεφύγει μόνο ο ένας, ο οποίος ονομαζόταν Νικόλαος, ήταν υπάλληλος Σερραίου εμπόρου
και είχε βρεθεί τυχαία στο χωριό εκείνο το βράδυ για να επισκεφτεί τον αδερφό
του, Χριστόδουλο, ο οποίος ωστόσο έπεσε νεκρός από τους πυροβολισμούς των
ληστών την ώρα που κι εκείνος προσπαθούσε να ξεφύγει καλώντας σε βοήθεια.
Κατά τα λεγόμενα, οι ληστές των δύο επιθέσεων ανήκαν στη
συμμορία του Κώτσιου Μουσδρούκη από το
χωριό Τρεστενίτσα (σήμερα Κρυοπηγή).
-- Άλλα περιστατικά επιθέσεων κατά τον μήνα Σεπτέμβριο του
1884:
α.) Στις 14/26 του μήνα, στον δρόμο από Σέρρες για
Νιγρίτα ο γιατρός Αδαμαντίδης έπεσε θύμα συμμορίας που του αφαίρεσε χρήματα και
το ρολόι του. Χάρη ωστόσο στο ενδιαφέρον του μουδίρη της Νιγρίτας, Αλή βέη, και
του κτηματία Χ΄΄ Αχμέτ αγά, λίγες εβδομάδες αργότερα εντοπίστηκαν οι ληστές και
τα κλοπιμαία επιστράφηκαν στον γιατρό.
β.) Στις 16/28 Σεπτεμβρίου ένας
βοσκός βρέθηκε σφαγμένος στην πεδιάδα κοντά στην πόλη των Σερρών.
γ.) Ο Χριστόφορος Βρετάς από το
Σουμπάσκιοϊ (σήμερα Νέο Σούλι) έχασε δύο βόδια του την ώρα της βόσκης από
ζωοκλέφτες, ενώ την ίδια περίοδο ζωοκλέφτες άρπαξαν τρία από τα βόδια κι ενός κατοίκου
της Δοβίστας (σήμερα Εμμανουήλ Παπάς) σε μικρή απόσταση από το χωριό.
-- Τον Οκτώβριο, υπάλληλοι του δημαρχείου Σερρών έπεσαν
θύματα κλοπής στα χωριά Τερπέσι και Τιρτσιλί δυτικά της πόλης.
-- Τον ίδιο μήνα ληστές αιφνιδίασαν τρεις χωρικούς στο δάσος του χωριού Όρλιακο (Στρυμονικό) αφαιρώντας από αυτούς 200 γρόσια και τις κάπες τους.
-- Τι να πει κανείς για τη δολοφονία που σόκαρε τους Σερραίους το Δεκέμβριο του 1884, ένα περιστατικό όλο λάθος από την αρχή! Δυο ερωτευμένοι νέοι επέστρεφαν στο σπίτι της κοπέλας, χτύπησαν την πόρτα και περιμέναν να μπουν μέσα κάνοντας αρκετή φασαρία. Ένας γείτονας ενοχλήθηκε ακούγοντας τις φωνές τους και βλέποντάς τους από το παράθυρο του σπιτιού του να είναι διαχυτικοί. Άφησε λοιπόν το παιδί του, που μέχρι τότε κρατούσε αγκαλιά, στη σύζυγό του και βγήκε να επιπλήξει το νεαρό ζευγάρι νομίζοντας ότι του έπεφτε λόγος. Ωστόσο ξέσπασε άγριος καβγάς, που κατέληξε στο θάνατο του ενοχλημένου γείτονα και ο ερωτευμένος νεαρός αντί να μπει στο σπίτι της κοπέλας του, οδηγήθηκε στη φυλακή.
[1] Δύο διαφορετικές πηγές αναφέρουν δύο διαφορετικά ονόματα του ιδιοκτήτη της οικίας. Στο Νεολόγο Κωνσταντινουπόλεως της 20.09.1884 αυτός αναφέρεται ως Ν. Αναγνώστου. Ωστόσο σύμφωνα με την εφημερίδα Ακρόπολις της 03.10.1884, το όνομά του ήταν Νικόλαος Πόρντουλης!
_______________________________________
* Από την έρευνα «Οι Σέρρες και οι Σερραίοι μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων», τόμος Α΄, σελίδες 219-224
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου