Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές μετά την απελευθέρωση των Σερρών (όπως και όλης της Μακεδονίας, της Ηπείρου, των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου και της Κρήτης) ορίστηκαν για τις 31 Μαΐου/13 Ιουνίου 1915. Εν όψει της εκλογικής αναμέτρησης, στις Σέρρες πραγματοποιήθηκαν πολλές ζυμώσεις, όπως η συνάθροιση των προεδρείων των διαφόρων σωματείων της πόλης υπό την προεδρεία του μητροπολίτη Αποστόλου στην αίθουσα του κινηματογράφου στις 13/26 Απριλίου, ενώ στα ρεπορτάζ των εφημερίδων της Θεσσαλονίκης διαβάζουμε μια ακατάσχετη ονοματολογία πιθανών υποψηφίων, η αναπαραγωγή της οποίας δεν θα είχε νόημα.
Επίσης υπήρχαν
αρκετές –πρακτικά περιττές– ζυμώσεις ως προς τον αριθμό εκπροσώπησης των
επαρχιών στους όποιους συνδυασμούς τελικά θα συγκροτούνταν. Για παράδειγμα, δεδομένου
ότι ο νομός Σερρών θα εξέλεγε 9 βουλευτές, μια πρόταση ήταν να κατέβαιναν 4
υποψήφιοι από τις Σέρρες, 2 από τη Ζίχνη και από 1 υποψήφιος από τις περιοχές
της Νιγρίτας, της Τζουμαγιάς, του Σιδηροκάστρου και των χωριών του Παγγαίου.
Όμως τόσο η Νιγρίτα, όσο και η Κάτω Τζουμαγιά, αλλά και το Σιδηρόκαστρο
διεκδικούσαν και δεύτερο υποψήφιο!
Στην εκλογική
διαδικασία της 31 Μαΐου/13 Ιουνίου 1915 το εκλογικό του δικαίωμα άσκησαν 24.113
κάτοικοι του νομού Σερρών –όλοι άνδρες, δεδομένου ότι οι γυναίκες στερούνταν
του δικαιώματος ψήφου. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, όπως ανακηρύχτηκαν
από το Πρωτοδικείο Σερρών έξι μέρες αργότερα, βουλευτές του νομού εξελέγησαν
οι: Ιωάννης Αλεξανδρίδης (14.317 ψήφοι), Δημοσθένης Χατζηλαζάρου (14.268 ψήφοι),
Δημήτριος Πάζης (14.121 ψήφοι), Δημήτριος Δίγκας (14.070 ψήφοι), Αχιλλέας
Μαλαμίδης (14.052 ψήφοι), Δημοσθένης Μέλφος (13.942 ψήφοι), Ιωάννης Δέλλιος
(13.927 ψήφοι), Θωμάς Τικόπουλος (13.822 ψήφοι) και Αθανάσιος Αργυρός (13.788 ψήφοι).
Επιλαχόντες ήταν οι:
Τσόπρης (13.781 ψ.), Σχοινάς (13.774 ψ.), Σνωκ (13.710 ψ.), Γούσιος (13.622
ψ.), Θεοδωρίδης (13.469 ψ.), Κ. Τριανταφύλλου (13.467), Κ. Βυζάλας (13.451 ψ.),
Β. Παπαχαργάνης (13.423 ψ.), Δ. Γούναρης (13.200 ψ.), Βαλταδώρος (10.865 ψ.),
Δούκας (10.685 ψ.), Οικονομίδης (9.708 ψ.), Βαλατσός (9.606 ψ.), Διονυσίου
(9.552 ψ.), Παπαθανασόπουλος (9.482 ψ.), Παπαδόπουλος (9.337 ψ.), Καραγκιόζης
(8.939 ψ.).
Η εκλογική διαδικασία
διεξαγόταν ακόμα με σφαιρίδια, όπου ο κάθε εκλογέας περνούσε μπροστά από την
ξεχωριστή κάλπη του κάθε υποψήφιου βουλευτή και επέλεγε αν θα του έδινε θετική
ή αρνητική ψήφο χωρίς να υπάρχουν σαφή κομματικά ψηφοδέλτια.
Ολόκληρη συζήτηση
δημιουργήθηκε ως προς την πολιτική τοποθέτηση κάποιων βουλευτών και κυρίως για
τον Αθανάσιο Αργυρό, ο οποίος εξελέγη στο βουλευτικό αξίωμα χωρίς καν να
πατήσει το πόδι του στις Σέρρες, δεδομένου ότι ήταν κάτοικος των Ηνωμένων
Πολιτειών Αμερικής. Μετά από πολλές εβδομάδες ο ίδιος κατέστησε σαφές ότι ανήκε
στην παράταξη του Δημητρίου Γούναρη, με τα παραπολιτικά σχόλια του φιλοβενιζελικού
τύπου να ισχυρίζονται ότι ο Αργυρός αποσκίρτησε από το κόμμα των Φιλελευθέρων,
επειδή δεν του είχε γίνει πρόταση για ανάληψη κάποιου υπουργείου.
Ένα ζήτημα, που
προκάλεσε μεγάλη καθυστέρηση στην επικύρωση των αποτελεσμάτων από το
Εκλογοδικείο, αφορούσε το δικαίωμα ψήφου των μουσουλμάνων, καθώς όσοι εξ αυτών
είχαν επιλέξει να κρατήσουν την οθωμανική υπηκοότητα δεν είχαν δικαίωμα ψήφου
(άρα και συμμετοχής στις εκλογές).
Σχετικές ενστάσεις κατατέθηκαν
σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες των νέων χωρών. Όσες αφορούσαν τον νομό
Σερρών συζητήθηκαν στις 18/31 Ιουλίου και πέντε μέρες αργότερα δημοσιεύτηκε η
πρώτη απόφαση του Εκλογοδικείου.
Κατ’ αρχάς
απορρίφθηκε η ένσταση για τους επτά πρώτους επιτυχόντες, ενώ το δικαστήριο
επιφυλάχθηκε ως προς τους Τικόπουλο και Αργυρό, επειδή η διαφορά τους με τους
πρώτους επιλαχόντες ήταν πολύ μικρή, ήθελε δε να εξακριβώσει τον ακριβή κατάλογο
όσων μουσουλμάνων του νομού είχαν επιλέξει την οθωμανική υπηκοότητα μέχρι την
ημερομηνία των εκλογών, με τη φασαρία να εντοπίζεται σε κάτι παραπάνω από εκατό
ψήφους στα εκλογικά τμήματα Κάτω Ποροΐων, Σιουγγόβου, Βέτερνας και Καρλίκοβας.
Η οριστική επικύρωση των εκλογικών αποτελεσμάτων για το νομό Σερρών έγινε στις
13/26 Αυγούστου, χωρίς να υπάρξει η οποιαδήποτε αλλαγή στα ονόματα των
εκλεγμένων βουλευτών.
Εν τω μεταξύ, ήδη από
τον Ιούνιο η εφημερίδα Ακρόπολις είχε
σκιαγραφήσει τα προφίλ όλων των νεοεκλεγέντων βουλευτών χωρίς να παραλείψει λίγα
σχόλια και για τους Σερραίους, τους οποίους περιέγραψε ως εξής:
ΔΗΜ. ΔΙΓΚΑΣ
Ένας από τους επιφανεστέρους δέκα εξ της υπό τον κ. Μπούσιον
ελληνικής ομάδος της τουρκικής βουλής.
Διδάκτωρ τα Νομικά του Εθνικού Πανεπιστημίου, επιστήμων
βαθύς με κρίσιν και αντίληψιν, εξαιρετικώς ειργάσθη όσον ολίγοι εις την
Κωνσταντινούπολιν, όπου με τους κ. κ. Κοσμίδην και Βαμβακάν απετέλει την
επιτελικήν τριάδα του κ. Μπουσίου.
Γνώστης των εξωτερικών πραγμάτων αλλά συγχρόνως και των
εσωτερικών θα παράσχη μίαν από τας φωτεινοτέρας συμβολάς εις το Ελληνικόν Κοινοβούλιον,
όπου η δράσις του έχει μέγα στάδιον.
Μόλις τριακονταπέντε ετών, ευπροσήγορος, γλυκύς τους τρόπους και την φυσιογνωμίαν, θα ενισχύση –και η ενίσχυσίς του θα είνε σημαντικωτάτη- την τάξιν των πραγματικώς νέων ανδρών της χώρας.
Εξετέθη υπό την σημαίαν του κ. Βενιζέλου, του οποίου ασπάζεται το πρόγραμμα.
Ι. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ
Κοντός (τελευταίο μπόι), μικρόσωμος, ωχρός, καστανός, με
γυαλάκια υπό τα οποία λάμπουν έξυπνα μάτια. Τέκνον της Πατριαρχικής Οικογενείας
των Αλεξανδρίδηδων, με εγκύκλιον μόρφωσιν, γλωσσομαθής, ασχολούμενος εις
εμποροβιομηχανικάς επιχειρήσεις, τελευταίως δε ανοίξας και διατηρών εργοστάσιον
σιγαροποιίας εν Θεσσαλονίκη.
Εξελέγη πρώτος κατά την τελευταίαν εκλογήν λόγω των σχέσεων
της οικογενείας του, κατόχου τριών τσιφλικίων, με τον αγροτικόν πληθυσμόν της περιφερείας
και της ιδιαιτέρας προσωπικής εκτιμήσεως, ην γενικώς απολαμβάνει. Είνε ένα απ’
τα θετικά και πρακτικά Μακεδονικά μυαλά που θα φανούν ασφαλώς και γενικώτερον
ωφέλιμα.
Α. ΑΡΓΥΡΟΣ
Είνε ο γνωστός εις τον νομικόν κόσμον μεταφραστής του Νίτσε
και συγγραφεύς μερικών νομικών περιλήψεων, ήδη δε από πολλού διατρίβων εν
Αμερική και εκδίδων την «Αθηνά» εν Νέα Υόρκη. Κατάγεται από την Νιγρίταν, εις
την περιφέρειαν της οποίας εκτιμάται ως καύχημα. Λέγεται πως είνε περασμένης ήδη
ηλικίας. Με τους εδώ και εις την Νιγρίταν φίλους του επεκοινώνησε προ των εκλογών
δι’ επιστολών επιφυλαχθείς να εκδηλώση το πολιτικόν του φρόνημα, το οποίον
παραμένει άγνωστον καίτοι εξελέγη ως Βενιζελικός.
ΘΩΜΑΣ ΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ
Υψηλός, ωραίος με ανεπίληπτον πάντοτε κομψότητα περιβολής.
Ευγενής και ιπποτικός τους τρόπους, τέκνον μεγάλης οικογενείας των Σερρών, μόλις
τριακονταετής δικηγόρος το επάγγελμα, διπλωματούχος του ιδικού μας Πανεπιστημίου
με αρκετήν γενικωτέραν μόρφωσιν, από τα παιδιά εκείνα διά τα οποία δεν ακούεται
κανείς ψόγος. Αν αναπτύξη περισσοτέραν δραστηριότητα και γείνη δημοκρατικώτερος,
ασφαλώς θ’ αποβή ο καλλίτερος πολιτικός παράγων του τόπου.
Δ. ΠΑΖΗΣ
Ο δαιμόνιος γιατρός της Κάτω Τζουμαγιάς. Μετρίου αναστήματος,
εύσωμος και με αδρά χαρακτηριστικά, 45 περίπου ετών. Τον διακρίνει ευρεία
εγκυκλοπαιδική μόρφωσις και ομιλητικότης. Είνε ο πάντα ξένον φιλοδοξών να ξενίζει
και περιποιείται εν Τζουμαγιά, ο φιλόπολις, ο ακούραστος και δραστηριώτατος δήμαρχός
της, ο με πατρικήν στοργήν εργαζόμενος διά τον λαόν του. Είχεν απελαθή άλλοτε
επί Τουρκοκρατίας και έζησεν αρκετά χρόνια εις την Παλαιάν Ελλάδα. Εις τον τόπον
του λατρεύεται κυριολεκτικώς, εις όλην δε την περιφέρειαν ακουσμένος διά τε την
εθνικήν και επιστημονικήν και δημαρχικήν δράσιν του τιμάται ιδιαζόντως.
Δ. ΜΕΛΦΟΣ
Το τέκνον του λαού. Ο γεμάτος ζωήν και φωτιάν και βοήν
αγαθός ρήτωρ των εθνικών εορτών και των συλλαλητηρίων και των διαδηλώσεων. Πολύ
αγαπητός εις τας λαϊκάς τάξεις. Υψηλός, με παράστημα, σπανός και ξενόμορφος 40
περίπου ετών. Σπουδάς έχει κάμει εγκυκλίους, έχει ανακατωθή και εις την δημοσιογραφίαν
και εις τους εθνικούς αγώνας αρκετά. Αφ’ ότου έγεινε βουλευτής κρατεί εις τας Σέρρας
ανοικτόν εμπορομεσιτικόν γραφείον -διότι ασχολείται εις τοιαύτης φύσεως επιχειρήσεις-
εις το οποίον δι’ όλης της ημέρας δέχεται και ακούει και παράπονα των συμπολιτών
του τρέχων παντού προς υποστήριξιν των δικαίων των. Εις το πρόσωπόν του αι Σέρραι
εύρον ένα από τους καλλιτέρους διεκπεραιωτάς των επαρχιακών υποθέσεων εν τω κύκλω
της δράσεώς του ως βουλευτού.
Ι. ΔΕΛΛΙΟΣ
Ο γνωστός Λυκειάρχης των Αθηνών. Υψηλόσωμος, ευθυτενής,
με επιβλητικόν παράστημα 60τούτης περίπου. Ήτο ο αρχηγός του Κυβερνητικού συνδυασμού,
αι γνώμαι του δε ηκούοντο εις τους επιλέκτους κύκλους των Σερρών μετά σεβασμού.
Ειδικός εις τα παιδαγωγικά καίτοι γλωσσικώς αχειράφετος, θα φανή χρήσιμος εις
τα επί του εκπαιδευτικού μας ζητήματος νομοθετικά μέτρα.
Δ. ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΣ
Γνωστός πλούσιος και μεγαλέμπορος εν Πειραιεί. Δεν εφάνηκε
εδώ κατά τας εκλογάς. Κατάγεται από τας Σέρρας και έχει ευεργετήσει αρκετά τον
τόπον με πολλάς υλικάς ενισχύσεις εις κρισίμους περιστάσεις.
ΑΧΙΛ. ΜΑΛΑΜΙΔΗΣ
Υψηλός, ξανθός, λευκανθείς παρά την ωριμότητα της ηλικίας
του, με παράστασιν επιβλητικήν, με βλέμμα ερευνητικόν, πλήρες ζωής και
ενεργητικότητος, με πνεύμα διαυγές και κρίσιν οξείαν, είνε υιός του Ι. Μαλαμίδου
και της Αικατερίνης Χ. Αδάμ Χ. Λαζάρου. Μετά το πέρας των εν Σέρραις εγκυκλοπαιδικών
αυτού σπουδών μετέβη εις Ελβετίαν, ένθα εφοίτησεν εις τας περιωνυμωτέρας
εμποροβιομηχανικάς σχολάς και πλήρης εφοδίων και πλουτοπαραγωγικών γνώσεων επέστρεψεν
μετ’ ολίγα έτη εις την Ελλάδα να επιβάλη εις τους τότε εμποροβιομηχανικούς κύκλους
των Αθηνών και του Πειραιώς όλον τον πλούτον των γνώσεών του και τας νέας μεθόδους
της προαγωγής και επικρατήσεως της βιομηχανίας και του Ελληνικού εμπορίου. Πάντας
τους συμπατριώτας του πάντοτε περιέβαλε με ιδιαίτερον ενδιαφέρον και στοργήν
και εις πάντα εφαίνετο αρωγός και αντιλήπτωρ.
_____________________________________
* Οι πληροφορίες προέρχονται από την έρευνά μου «Οι Σέρρες και οι Σερραίοι μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων», τόμος γ΄, σελίδες 220-225.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου