Η επίλυση του κοινοτικού και
εκκλησιαστικού ζητήματος
Η 19/31
Ιανουαρίου ήταν μια μέρα ιστορική για την πόλη των Σερρών. Από τις 4 το πρωί
(τουρκική ώρα) μέχρι το μεσημέρι, η ελληνική κοινότητα βρισκόταν σε αναβρασμό
ανυπομονώντας για το αποτέλεσμα των εκλογών, που είχαν οριστεί για τη μέρα
εκείνη από τους συνέξαρχους μητροπολίτες Προύσης και Κασσανδρείας με αποκλειστικό
σκοπό τη σύνταξη νέου κοινοτικού κανονισμού.
Και μόνο το γεγονός
ότι είχε βρεθεί η συμβιβαστική φόρμουλα για τη διεξαγωγή των εκλογών αποτελούσε
μια αναμφισβήτητα ιστορική εξέλιξη υπέρβασης της βαθύτατα διχαστικής κρίσης των
περασμένων μηνών. Η ανακοίνωση δε των αποτελεσμάτων επιβεβαίωνε την αλλαγή
σελίδας με τον πλέον εμφατικό τρόπο, καθώς από τους 79 αντιπροσώπους οι 75
προέρχονταν από την αντιπολίτευση και μόλις οι 4 ανήκαν στους κόλπους της έως
τότε κυριαρχούσας παράταξης.
Η πρώτη συνεδρίαση
της νέας συνέλευσης πραγματοποιήθηκε ακριβώς μία εβδομάδα μετά, στις 26
Ιανουαρίου/7 Φεβρουαρίου, προεδρεύοντος του Προύσης Ναθαναήλ. Οι αντιπρόσωποι
αποφάσισαν:
«α) να εκφρασθώσιν ένθερμοι
ευχαριστίαι προς την πνευματικήν ημών Μητέρα, την Μ. του Χριστού εκκλησίαν, επί
τη φιλοστόργω περί της καθ’ ημάς κοινότητος πρόνοια· β) να ομολογηθώσιν
εγκάρδιοι χάριτες προς την Σ. Εξαρχίαν, την τε πρώτην και την δευτέραν, επί
τοις μόχθοις και πόνοις, ους υπέρ της διευθετήσεως του κοινοτικού ζητήματος
εκάτεραι υπέστησαν· γ) να εκφρασθή η βαθεία ευγνωμοσύνη της πόλεως προς την Σ.
Διοίκησιν, ανθ’ ων εμερίμνησε περί του ζητήματος καθ’ όλην μεν την παράτασιν
αυτού, ιδία δε κατά την διεξαγωγήν των εκλογών· δ) να διαβιβασθή διάπυρος ευχή
και παράκλησις της κοινότητος προς την Μεγάλην Εκκλησίαν, ίνα επινεύση εις την
άνευ αναβολής εκλογήν Σωματείων προς διοίκησιν των παραμεληθέντων και
παραλυθέντων κοινών καταστημάτων και συμφερόντων· ε) να εκλεγή συντακτική
επιτροπή προς εκπόνησιν κανονισμού της κοινότητος».
Η αλλαγή σελίδας
επιβεβαιώθηκε και με την εκλογή νέου μητροπολίτη Σερρών του έως τότε
αρχιεπισκόπου Μυρέων Γρηγορίου στις 2/14 Φεβρουαρίου. Θετική ήταν η υποδοχή του
ονόματος του νέου ιεράρχη και από τους Σερραίους, όπως σημείωνε η Εκκλησιαστική Αλήθεια της 7ης
Φεβρουαρίου:
«Οι αντιπρόσωποι της γενικής
συνελεύσεως της πόλεως Σερρών τηλεγραφικώς εδήλωσαν τας θερμάς ευχαριστίας της
Κοινότητος και την καταλαβούσαν πάσαν την πόλιν αγαλλίασιν επί τω διορισμώ του
νέου Μητροπολίτου Σερρών κ. Γρηγορίου».
Εν τω μεταξύ, στις 3/15
Φεβρουαρίου η Ιερά Σύνοδος ανέγνωσε και αποδέχτηκε με απόφασή της τις εκθέσεις
των δύο πατριαρχικών εξάρχων, οι οποίοι επισήμαιναν την ανάγκη άμεσης εκλογής
και των κοινοτικών σωματείων (οι εφορείες των σχολείων και του νοσοκομείου, η
δημογεροντία κλπ.), καθώς άλλα σωματεία είχαν διαλυθεί και άλλα βρίσκονταν στα
πρόθυρα της διάλυσης.
Μέσα στον Φεβρουάριο
έλαβαν χώρα οι εκλογές για τους νέους εφόρους των σχολείων και του νοσοκομείου,
ενώ παράλληλα συνεχίζονταν ομαλά οι εργασίες της ειδικής επιτροπής για τη
σύνταξη του νέου κοινοτικού Κανονισμού. Και στις 21 Μαρτίου ο Νεολόγος ενημέρωνε ότι επιτέλους το
κοινοτικό ζήτημα των Σερρών είχε λυθεί αισίως και οι πατριαρχικοί συνέξαρχοι ζητούσαν
την άδεια να επιστρέψουν στις επαρχίες τους, όπως και συνέβη.
Στις 24 Απριλίου/6
Μαΐου έφτασε στη Θεσσαλονίκη ο νέος μητροπολίτης Σερρών Γρηγόριος, προκειμένου
να μεταβεί στη νέα του επαρχία. Και στο Νεολόγο
της 18ης Μαΐου διαβάζουμε ότι «ο πανιερ. Μητροπολίτης Σερρών κ. Γρηγόριος διά γράμματος αυτού ήγγειλε
τη Εκκλησία την αισίαν εις την νέαν αυτού επαρχίαν άφιξιν και την εκ μέρους του
ποιμνίου γενομένην αυτώ θερμήν και εγκάρδιον υποδοχήν, πολλών εκ των προκρίτων
και διακεκριμένων πολιτών εξελθόντων εις υπάντησιν και δεξίωσιν της Α.
Πανιερότητος εις ικανήν από της πόλεως Σερρών απόστασιν».
Στις αρχές Ιουλίου
έγινε γνωστό ότι η Ιερά Σύνοδος είχε εγκρίνει και επικυρώσει τον νέο Κανονισμό
που θα διείπε εφεξής την κοινότητα των Σερρών. Κι έτσι έκλεισε οριστικά μια
μαύρη σελίδα της σερραϊκής ιστορίας.
Ο θάνατος του Δημήτριου Μαρούλη
Το Σάββατο 28
Νοεμβρίου/10 Δεκεμβρίου έφυγε από τη ζωή στο Δρομοκαΐτειο, όπου και θάφτηκε, ο
σπουδαίος παιδαγωγός Δημήτριος Μαρούλης. Η είδηση του θανάτου του έγινε γνωστή πέντε
μέρες αργότερα μέσω της Εφημερίδος:
«Μετά θλίψεως αγγέλομεν τον
θάνατον του πρώην γυμνασιάρχου και διευθυντού των εν Σέρραις διδασκαλείων ΔΗΜ.
ΜΑΡΟΥΛΗ επισυμβάντα προ τριών [σ.σ. στην πραγματικότητα πέντε] ήδη ημερών εν τω
Δρομοκαϊτείω, όπου και ετάφη ο ατυχής χωρίς να ειδοποιηθώσι παρά της
διευθύνεσώς του οι ενταύθα πολυπληθείς μαθηταί και φίλοι του. Αργά χθες
μαθόντες την θλιβεράν είδησιν επιφυλαττόμεθα να δημοσιεύσωμεν αύριον μακράν του
εθνικού ανδρός νεκρολογίαν».
Το δημοσίευμα αυτό
ήταν ενδεχομένως ανακριβές ως προς το σκέλος ότι κανείς δεν είχε ειδοποιηθεί
έγκαιρα. Στις 5 Δεκεμβρίου, η Εφημερίς
δημοσίευσε επιστολή του διευθυντή του Δρομοκαϊτείου, Χ. Τσιριγώτη, ο οποίος
ισχυριζόταν ότι λίγες ώρες προτού συμβεί το μοιραίο είχε ειδοποιηθεί ο βουλευτής
και δημοσιογράφος Αθανάσιος Ευταξίας, όπως και άλλα επίσημα πρόσωπα που δεν
κατονομάζονταν. Επειδή όμως μετά την παρέλευση σχεδόν 24 ωρών από το θάνατο του
Μαρούλη κανείς δεν εμφανίστηκε στο ίδρυμα, το δε πτώμα άρχισε ν’ αναδύει
δυσωδία, αποφασίστηκε ο γρήγορος ενταφιασμός του μετά τις 4 το απόγευμα της 29ης
Νοεμβρίου εντός του Δρομοκαϊτείου με τη συνήθη θρησκευτική τελετή. Η εφημερίδα
πάλι ανταπαντούσε ότι η ενημέρωση που είχε ο Ευταξίας ήταν προτού ακόμα
εκπνεύσει ο Μαρούλης και ότι κανείς δεν τον ειδοποίησε αφότου επήλθε το
μοιραίο. Πρακτικά λίγη αξία έχει αυτή η παρεξήγηση, που οδήγησε στην
ανατριχιαστική εξέλιξη της βεβιασμένης ταφής ενός σπουδαίου πνευματικού
ανθρώπου, που κυνηγήθηκε άδικα και υπέφερε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Μια ακόμη
ανατριχιαστική πληροφορία, που επίσης αντλούμε από την επιστολή του Τσιριγώτη,
αφορά το καθεστώς υπό το οποίο ο Δημήτριος Μαρούλης έμενε στο Δρομοκαΐτειο. Δύο
χρόνια νωρίτερα, μετά την εισαγωγή του στο ίδρυμα, το ελληνικό δημόσιο είχε
δηλώσει εγγράφως στο Δ.Σ. του φρενοκομείου ότι δεν θα κατέβαλε τα νοσήλια του
Μαρούλη. Καθώς η οικογένεια αδυνατούσε οικονομικά, το Συμβούλιο αποφάσισε να
κρατήσει τον Μαρούλη δωρεάν, παρόλες τις οικονομικές δυσχέρειες που ούτως ή
άλλως αντιμετώπιζε το ίδρυμα. Και ο Τσιριγώτης διευκρίνιζε: «Αν δε ο Μαρούλης δεν ενοσηλεύετο
εν τω τμήματι των ανωτέρων τάξεων, τούτο αποδοτέον εις την διαρκώς μανιακήν
αυτού κατάστασιν, ης ένεκα η μετ’ άλλων συμβίωσις ην αδύνατος, διό και
ετοποθετήθη εν τω τμήματι των μανιακών, ως γίνεται εν ομοίαις περιστάσεσιν εν
πάσι τοις φρενοκομείοις».
Εξαιρετικά εύστοχο το σχόλιο της εφημερίδας Ακρόπολις στις 5 Δεκεμβρίου:
«ΦΟΒΕΡΟΝ! Αποθνήσκει ΕΙΣ εν τω ψυχιατρικώ Καταστήματι της πόλεώς μας, ον ώφειλε κλαίον ν’ ακολουθήση όλον το έθνος εις τον τάφον, και οι αρμόδιοι τον θάπτουν ως άγνωστον, σχεδόν ως αλήτην, ως λίαν δικαίως έγραψεν η Εφημερίς. Ο Δημήτριος Μαρούλης έπραξεν υπέρ της Μακεδονίας ό,τι δεν έπραξεν υπέρ αυτής το Ελληνικόν Κράτος. Εάν αι κατά καιρούς κυβερνήσεις έκυπτον υπό την μεγαλοφυίαν εκείνου, αντί να τον καταδιώκωσιν, η τύχη της Μακεδονίας θα ήτο άλλη. Αυτός έστω όχι ο πανηγυρικός, αλλ’ ο περιγραφικός του ανδρός. Μία μεγάλη ελληνική ψυχή, εν μέγα ελληνικόν πνεύμα έδυσεν. Ο θάνατός του –ο οικτρός του θάνατος– είνε μέγα σημείον των καιρών της καταστάσεώς μας της εθνικής. Τοιούτο έπρεπε να είνε το τέλος του Δημητρίου Μαρούλη, αφού τοιούτοι είμεθα. Ας δεχθή την ροδοστεφάνωτον μνήμη του και ας την φυλάττη ως ιερόν μύρον εν τη καρδία της η μεγάλη πατρίς του Ήπειρος».
Κάποια γενικά
βιογραφικά στοιχεία:
Γεννήθηκε στο χωριό Κατσικά κοντά στα Ιωάννινα το 1840. Σπούδασε στη
Ριζάρειο σχολή με υποτροφία και στο Εθνικό Πανεπιστήμιο για ένα έτος. Για
ορισμένο χρονικό διάστημα εργάστηκε ως δάσκαλος στη Σμύρνη κι έπειτα συνέχισε
τις σπουδές του στη Γερμανία, όπου συνδέθηκε με τον φιλέλληνα Φρειδερίκο Φαβρ
και ασπάστηκε το όραμά του για αναγέννηση του αρχαιοελληνικού φιλελληνισμού.
Επιστρέφοντας διορίστηκε
γυμνασιάρχης στη Θεσσαλονίκη και το 1870 στις Σέρρες, όπου άφησε το στίγμα του
στην πνευματική ζωή και ανάπτυξη της πόλης, όμως ήρθε σε σύγκρουση με την ελίτ
της περιοχής –εν μέρει εξαιτίας και του οξύθυμου χαρακτήρα του– κατηγορούμενος
για τους νεωτερισμούς του, καθώς και για δήθεν προσπάθεια προσηλυτισμού στον
προτεσταντισμό.
Όταν αναγκάστηκε να
παραιτηθεί από τη διεύθυνση του γυμνασίου Σερρών, δεν εγκατέλειψε την πόλη, με
την οποία άλλωστε δεν τον συνέδεαν συγγενικοί δεσμοί, αλλά παρέμεινε ιδρύοντας διδασκαλεία
αρρένων και θηλέων, τα οποία λειτούργησαν επί δεκαέξι χρόνια. Έχοντας μείνει
ουσιαστικά και πρακτικά μόνος του στον πνευματικό και παιδαγωγικό του αγώνα,
απευθύνθηκε και πάλι στον Φαβρ, καθώς και σε άλλους Ευρωπαίους φιλέλληνες. Σε
προηγούμενες σελίδες της παρούσας έρευνας έχουν γίνει αναφορές στους καρπούς
που είχαν αποδώσει οι προσπάθειές του στην Ελβετία, στην περιοχή της Λοζάνης.
Οι διαβολές από τους
αντιπάλους του συνεχίστηκαν και άρχισαν να επηρεάζουν την Πύλη, αλλά και τη
γερμανική πρεσβεία, που σταδιακά άρχισε ν’ αδιαφορεί γι’ αυτόν. Είδαμε υπό
ποιες συνθήκες αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη των Σερρών. Επόμενος
σταθμός του ήταν η Αθήνα. Το τελευταίο πνευματικό του έργο ήταν μια πραγματεία
σχετικά με το εκπαιδευτικό σύστημα που κατά τη γνώμη του ταίριαζε στους Έλληνες
και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Πλάτων. Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το πόνημά
του, καθώς τον Οκτώβριο του 1890 άρχισε να κυριεύεται από φόβο καταδιώξεως, τις
ρίζες του οποίου μπορεί εύκολα να εντοπίσει κάποιος και σε όσα είχαν προηγηθεί.
Με μεγάλη δυσκολία ο
φίλος του Αθανάσιος Ευταξίας κατάφερε να τον εισαγάγει στο Δρομοκαΐτειο, όπου
παρέμεινε με έξοδα του ιδρύματος, όπως ήδη αναφέρθηκε. Εκεί πέθανε στις 28
Νοεμβρίου/10 Δεκεμβρίου και θάφτηκε την επομένη σαν απόκληρος της κοινωνίας
εξαιτίας της ανόητης εκείνης παρεξήγησης, αν δηλαδή αρκούσε η ενημέρωση του
Τσιριγώτη προς τον Ευταξία ότι ο Μαρούλης ήταν ετοιμοθάνατος ή αν έπρεπε να τον
ενημερώσει αφότου το μοιραίο είχε επέλθει οριστικά. Μετά τον θάνατό του ο
εγκέφαλος του Μαρούλη στάλθηκε για φρενολογικές μελέτες στον καθηγητή Χασιώτη.
Η Εφημερίς της 04.12.1892 περιέγραφε τον Δημήτριο Μαρούλη ως δάσκαλο:
«Μόνος ο Μαρούλης εδίδασκεν εν αυτώ [δηλαδή στο σχολείο], παραλαμβάνων
τους μαθητάς από του πρώτου έτους μέχρι του τελευταίου. Διότι ο ανήρ ηκολούθει
εν τούτω το σύστημα των αρχαίων διδασκάλων· επρέσβευεν ότι η διδασκαλία πρέπει
να προσλαμβάνη ενιαίον χαρακτήρα· εφρόνει επιζήμιαν την αλλαγήν του διδασκάλου
εις την διάπλασιν του πνεύματος και του ήθους του μαθητού. Ο παιδαγωγός είνε
καλλιτέχνης ψυχών· διά να διαπλάση άρτια τα ζώντα καλλιτεχνήματά του ανάγκη να
αποτυπώση επ’ αυτών, μόνος ούτος, την σφραγίδα του πνεύματός του. Και ο Μαρούλης
ειργάζετο προς τούτο ενθουσιωδέστατα· και με την εμπνευσμένην, την έξαλλον, την
φοιβόληπτον διδασκαλίαν του μετέδιδε τον ενθουσιασμόν τους εις τους μαθητάς,
τους οποίους και εμόρφου, ουχί ως απλούς διδασκάλους, αλλ’ ως στρατιώτας του
Γένους και της Εκκλησίας. Δεν εθεώρει το διδάσκειν ως έργον βιοποριστικόν, αλλ’
ως αποστολήν κατ’ εξοχήν εθνικήν, την οποίαν και επετέλει μετά ζήλου και
αυταπαρνήσεως. Όθεν ουδόλως άπορον αν οι μαθηταί του, υπό τοιούτου διδασκάλου
μορφούμενοι, κατέστησαν περιζήτητοι εν Θράκη και Μακεδονία, διέπρεψαν δε
πανταχού της Ανατολής ως επιστήμονες, ιατροί, δικηγόροι, πολλοί εξ αυτών.
Και δεν ηρκείτο εις το διδάσκειν. Αλλά εκθύμως και επρωταγωνίστει εν τη
όλη πνευματική και ηθική εργασία, ήτις από των αρχών της προπαρελθούσης δεκαετηρίδος
ήρξατο επιτελουμένη. Εκήρυττε τον λόγον του Θεού εν εκκλησίαις, καθ’ ωρισμένας
δ’ εποχάς του χρόνου ποιών διδασκαλικάς διαλέξεις δι’ ανταλλαγών γνωμών επί
διαφόρων θεμάτων, εμόρφου παλαιούς διδασκάλους κατά το νέον σύστημα. Και εν
Σέρραις και εν τοις πέριξ, πανταχού οσάκις ετελείτο επιδρομή τις παρά Βουλγάρων
και σχισματικών, πρώτος εκείνος προστρέχων προέτασσε το στήθος του. Είχε
μεταδώσει τον ενθουσιασμόν του, διά της δυνάμεως του παραδείγματός του, ενόσω
ευρίσκετο εκεί και εργάζετο και έδρα· αποχώρησε, και η φλοξ εσβέσθη, και ο
ενθουσιασμός απενεκρώθη. Την διδασκαλίαν δεν εθεώρει μετάδοσιν ξηρών γνώσεων,
αλλ’ αγωγήν βασιζομένην επί του θρησκευτικού και εθνικού αισθήματος. Ακάματος
ήτο· εδίδασκεν επί εξ έως οκτώ ώρας καθ’ εκάστην. Αλλά τοιούτος ων, ευκόλως και
εξήπτετο. Διά τούτο ήρχετο συχνότατα εις συγκρούσεις· είχεν εξεγείρει πολλάς
δυσαρεσκείας και αντιπαθείας. Διά να τον καταβάλωσιν οι εχθροί του κατέφυγον
εις ταπεινότατα μέσα. Αδύνατοι και ανίσχυροι να τον αντιμετωπίσωσιν επί του
πεδίου της δράσεως, τον διέβαλαν ως αρνησίπατριν και αρνησίθρησκον,
επωφεληθέντες το ότι ο Μαρούλης είχεν αναγκασθή να προσλάβη την γερμανικήν
υπηκοότητα, διότι άλλως του ήτο αδύνατον ν’ αφεθή ήσυχος όπως εργασθή, και το
ότι εξ ανάγκης εδέχετο τον οβολόν των περί των Φάβρην φιλελλήνων.
Τους εχθρούς του κατεκεραύνωσε δημοσιεύσας φυλλάδιον υπό τον τίτλον «Το
έργον μου και το έργον των εχθρών μου». Και πράγματι το έργον του ήτο τοιούτον,
ώστε ν’ αφήση αναπολογήτους τους εχθρούς του. Διότι πάντες οι μαθηταί του
διεκρίθησαν επί τη αφοσιώσει εις τα πάτρια δόγματα και τας εθνικάς παραδόσεις,
αυτός δε κατώρθωσε μόνος τοσαύτα, ώστε δικαίως ομογενής τις, μελετήσας εκ του
σύνεγγυς το έργον του, ανεφώνησεν, «εάν είχαμεν δύο ακόμη Μαρούληδης, θα
εσώζαμεν την Μακεδονίαν!»».
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΕΡΡΑΪΚΑ ΤΟΥ 1892
-- Στον Νεολόγο της 26.03
δημοσιεύτηκε ευχαριστήρια επιστολή των προκρίτων και των καπνοκαλλιεργητών των
Άνω Πορροΐων, οι οποίοι παραδέχονταν ότι μέχρι πρόσφατα, όσο η κοινότητα
υπαγόταν στη διεύθυνση του μονοπωλίου καπνού του Δεμίρ-Ισσάρ, αναγκάζονταν να
καταφεύγουν στο λαθρεμπόριο για ν’ αποκομίζουν κάποιο κέρδος, όμως μετά την
υπαγωγή τους στη διεύθυνση Γευγελής τα πράγματα είχαν βελτιωθεί θεαματικά για
την τσέπη τους.
-- Είδαμε ότι το 1891 είχε παραχωρηθεί στον Οθωμανό προύχοντα των Σερρών
χατζή Ταχήρ βέη το προνόμιο για την αποξήρανση διαφόρων ελωδών μερών της λίμνης
του Αχινού. Στο μεταξύ ο Ταχήρ βέης πέθανε, οι δε κληρονόμοι του δεν έδειξαν
κάποιο ενδιαφέρον, ώστε στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου (δεν είναι ξεκάθαρη
η ακριβής ημερομηνία) η νομαρχιακή εφημερίδα της Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε την
ακύρωση του προνομίου.
-- Μήλον πολιτικής έριδος από σπόντα έγιναν οι Σερραίοι της Αθήνας και του
Πειραιά παραμονές των βουλευτικών εκλογών της 3ης Μαΐου 1892 και την ευθύνη
είχαν δύο εφημερίδες της εποχής, η Ακρόπολις
και η Εφημερίς, μέσα σε μια
ατμόσφαιρα μεγάλης πολιτικής έντασης.
Στις 30 Απριλίου η Ακρόπολις
έγραφε ότι εκείνο το βράδυ είχε προγραμματιστεί συνάντηση όλων των Σερραίων, που
ζούσαν σε Αθήνα και Πειραιά, στο κατάστημα του Αθ. Κύρου, προκειμένου από εκεί
να μεταβούν στην οικία του Χαρίλαου Τρικούπη και στους υπόλοιπους υποψήφιους
του συνδυασμού του, για να εκφράσουν τα φιλοτρικουπικά αισθήματά τους.
Την επομένη η
αντιπολιτευόμενη Εφημερίς απάντησε:
«Πολλοί εκ Σερρών της Μακεδονίας
καταγόμενοι και δημόται Αθηνών ελθόντες εις το γραφείον μας, παρεκάλεσαν να δημοσιεύσωμεν
ότι αποδοκιμάζουσι τους ολίγους εκείνους οίτινες επ’ ονόματι αυτών ωμολόγησαν
πίστιν εις το κόμμα του Τρικούπη. Παρακαλούσι δε της τρικουπικαίς
ψευτοφυλλάδαις να δημοσιεύσουν τα ονόματα των κυρίων αυτών, οι οποίοι θ’
αριθμούνται εις τα δάκτυλα, ενώ πάντες οι εκ Σερρών καταγόμενοι και ενταύθα
διαμένοντες ανέρχονται εις χιλιάδας».
Και στις 2 Μαΐου η Ακρόπολις επανήλθε ανταπαντώντας στη... «γλωσσοκοπάνα» συνάδελφο, όπως φιλοφρονητικά αποκαλούσε την Εφημερίδα.
-- Στις 22 Ιουνίου/4 Ιουλίου, ημέρα Κυριακή, τέθηκαν τα θεμέλια για την
ανέγερση του νέου διοικητικού μεγάρου της πόλης των Σερρών. Παρόντες ήταν ο
πολιτικός και ο στρατιωτικός διοικητής, οι θρησκευτικοί αρχηγοί όλων των
κοινοτήτων, σεΐχες, ουλεμάδες και πλήθος κόσμου. Ενδιαφέρουσα είναι η
πληροφορία που δημοσιεύτηκε στον Νεολόγο
της 4ης Ιουλίου, ότι για την αγορά του γηπέδου, όπου θα χτιζόταν –και όπου
εξακολουθεί να βρίσκεται μέχρι σήμερα– το Διοικητήριο, είχε καταβληθεί το ποσό
των 535 τουρκικών λιρών.
-- Την ίδια περίοδο υπήρχε και μια θετική εξέλιξη στο πεδίο των ληστρικών
συμμοριών, καθώς οι ληστές Πάσκος (ή Πάπος) και Δημήτριος Τραμπούρας, ηλικίας
35 ετών, προσήλθαν οικειοθελώς και παραδόθηκαν στις αρχές των Σερρών, ενώ
διέρρεε και η ανεπιβεβαίωτη φημολογία ότι ακόμη και ο πολύς Στόγιος ετοιμαζόταν
να παραδοθεί επειδή είχε... βαρεθεί το επάγγελμα του ληστή!
-- Κατακλυσμιαία βροχή έπεσε στην ευρύτερη περιοχή στις 8/20 Ιουλίου.
Μεγάλες ήταν οι καταστροφές ειδικά στο χωριό Καλαπότ (σήμερα Πανόραμα Δράμας),
όπου εξαιτίας των υδάτων κατέρρευσαν ένας μύλος, δύο σπίτια, τρεις κρήνες, πλημμύρησαν
100 στρέμματα χωράφια και 22 στρέμματα αμπέλια.
-- Τον Αύγουστο, νέος πρόεδρος στο ποινικό τμήμα του πρωτοδικείου Σερρών
διορίστηκε ο αντιεισαγγελέας του πρωτοδικείου Δράμας Χασάν Φεχμή εφέντης.
-- Σύμφωνα με τον Νεολόγο της
21ης Σεπτεμβρίου, τέσσερις Σερραίοι, που είχαν δαγκωθεί από λυσσασμένο σκύλο,
μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη για νοσηλεία στο θεραπευτήριο του Ζωηρού
πασά.
-- Στις 25 Οκτωβρίου/6 Νοεμβρίου γιορτάστηκαν τα γενέθλια του νοσοκομείου.
Μετά τον αγιασμό μνημονεύτηκαν τα ονόματα των ιδρυτών και των ευεργετών του,
ενώ τα πεπραγμένα του δωδεκαμήνου ανέγνωσε ο Θεόδωρος Τσικόπουλος, ο ένας εκ
των δύο γιατρών του ιδρύματος. Ύστερα δε από παρότρυνση του εφόρου Αναστάσιου
Κοντού προς τις συντεχνίες, πολλοί έσπευσαν ν’ αναλάβουν τη διατήρηση κλινών ως
έμμεση οικονομική ενίσχυση.
-- Τον Οκτώβριο η Ιερά Σύνοδος ενέκρινε το διορισμό βοηθού επισκόπου στο
Δεμίρ Ισσάρ, ύστερα από σχετική υπόδειξη του νέου μητροπολίτη Μελενίκου Αλέξανδρου
(και τελικά τον Φεβρουάριο του 1893 βοηθός επίσκοπος της μητρόπολης Μελενίκου
για το Δεμίρ Ισσάρ θα διοριζόταν ο μέχρι πρότινος καθηγητής ιερών μαθημάτων στο
γυμνάσιο Αδριανουπόλεως, Βασίλειος Παπαχρήστου).
-- Στα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου, ύστερα από ένα παγωμένο
δεκαπενθήμερο οι καιρικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά ήπιες με το θερμόμετρο να
δείχνει μέχρι 12 βαθμούς της κλίμακας Ρεωμύρου (ή 15 βαθμούς Κελσίου) προς
μεγάλη ικανοποίηση των βαμβακοπαραγωγών, οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια
υπέφεραν οικονομικά εξαιτίας της υποτίμησης της τιμής του βαμβακιού.
-- Το ίδιο διάστημα, στην περιοχή μεταξύ Τσερέπιανης (Ηλιοκώμης) και
Κορμίστας ληστρική συμμορία επιτέθηκε στον Δ. Παπαπέτρου Οικονόμου, το γιό του
ιερέα Παπαδημητρίου και τον υπηρέτη τους, ενώ μετέβαιναν στην Καβάλα.
-- Μέσα στον Δεκέμβριο ληστές έκαναν επιδρομή στη μονή της Αγίας Κυριακής
κοντά στην Αλιστράτη. Πέντε ή έξι κακοποιοί εισέβαλαν στο μοναστήρι κατά το
σούρουπο και αφαίρεσαν ό,τι βρήκαν στο κελί του μοναχού Ευγένιου. Μάλιστα οι
ληστές απήγαγαν προσώρας τον μοναχό, τον οποίο τελικά εγκατέλειψαν λίγη ώρα
αργότερα σε πολύ κακή κατάσταση. Εκείνος επέστρεψε πεζός στο μοναστήρι, επειδή
όμως φοβόταν μην τυχόν επέστρεφαν και οι ληστές, έφυγε με το γαϊδουράκι του
αναζητώντας καταφύγιο στο μητροπολίτη Ξάνθης.
ΠΡΟΣΩΠΑ
-- Ο Ιωάννης Τσικόπουλος, καθηγητής ελληνικών γραμμάτων στο παρθεναγωγείο
των Σερρών, ήταν ένας εκ των έξι βραβευθέντων του γλωσσικού διαγωνισμού του
συλλόγου Κοραής, όπως ανακοινώθηκαν στη μεγάλη αίθουσα του Εθνικού
Πανεπιστημίου Αθηνών στις 2/14 Φεβρουαρίου 1892. Το πόνημα του Τσικόπουλου είχε
τίτλο «Μελέτη περί
Λεξικού της καθ’ ημάς δημώδους γλώσσας».
-- Μια Σερραία στην καταγωγή, αλλά πιθανόν κάτοικος Ξάνθης, η δεσποινίς
Μαριγώ Παπά Αγγέλου με τον αδερφό της Νικόλαο επισκέφτηκαν το χωριό Κογιούνκιοϊ
στις 13 Μαρτίου και έκαναν δωρεά 5000 φράγκων υπέρ του σχολείου του χωριού.
* Από την έρευνα «Οι Σέρρες και οι Σερραίοι μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων», τόμος Β΄, σελίδες 23-32
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου