Μικρές και μεγάλες ειδήσεις από την περιοχή των Σερρών το 1882

-- Στα τέλη Ιανουαρίου 1882 και στα πλαίσια ευρείας περιοδείας του στη Μακεδονία ο Δερβίς πασάς (γενικός πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής Θεσσαλονίκης, Κοσόβου, Βιτωλίων και Ιωαννίνων) επισκέφτηκε την πόλη των Σερρών, με τον δήμαρχο της πόλης, Ισμαήλ βέη, να τον συνοδεύει στη συνέχιση της περιοδείας του στη Δράμα.

Όταν αργότερα διήλθε και από τον καζά Ζίχνης, ο Δερβίς πασάς φέρεται να ενέκρινε το αίτημα των κατοίκων της Αλιστράτης και των γύρω χωριών για μεταφορά του διοικητηρίου της επαρχίας από τη Ζηλιάχοβα. Μέσα στη χρονιά άλλωστε οι κάτοικοι της Αλιστράτης θα έστελναν στην Κωνσταντινούπολη έναν «εκ των πρώτων και νοημονεστέρων συμπολιτών» τους, τον Νακούση Μαρινίδη, για το σκοπό αυτό· μάλιστα οι πληροφορίες ήθελαν θετική τη στάση της κεντρικής διοίκησης –άσχετα αν η μεταφορά της έδρας δεν έγινε ποτέ.

-- Στα πλαίσια της περιοδείας του ο Δερβίς πασάς έδωσε εντολή και για το σχηματισμό πολιτοφυλακής σε κάθε χωριό και κωμόπολη της Ζίχνης ως μέσο για την αντιμετώπιση της ληστείας, που όμως σε πρώτη τουλάχιστον φάση δεν φάνηκε ν’ αποδίδει τ’ αναμενόμενα λόγω και χαμηλού ενδιαφέροντος.

-- Τον Μάρτιο του 1882, επιστολή στον Φάρο της Μακεδονίας από την Αλιστράτη σχολίαζε τη δεσποτική συμπεριφορά του καϊμακάμη Ζίχνης Σαΐτ αγά, ο οποίος γενικά έβριζε και φυλάκιζε τους υπηκόους του, απειλούσε τους δημογέροντες των κοινοτήτων, ενώ έφτασε στο σημείο ν’ αποπέμψει τον αντιπρόσωπο του μητροπολίτη Δράμας από το δικαστήριο Ζίχνης και να τον αντικαταστήσει με άτομο της προσωπικής του επιλογής. Η αγανάκτηση των κατοίκων έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε υπέβαλαν εγγράφως τις διαμαρτυρίες τους τόσο στον μουτεσαρίφη Σερρών όσο και στον γενικό διοικητή του νομού Θεσσαλονίκης.

Τελικά, τον Απρίλιο ο Σαΐτ αγάς υπέβαλε την παραίτησή του και αντικαταστάτης του ορίστηκε ο Ιβραήμ Πασατσίκης.

-- Στα τέλη Μαρτίου, Βούλγαροι ληστές απήγαγαν τους αδερφούς Σαρηγκιούλλη (ή Σαρηγκόλη) από το χωριό Γρατσαίνη (σήμερα Αγιοχώρι), περίπου μισή ώρα από την Αλιστράτη, και τους μετέφεραν στο όρος Μενοίκιο ζητώντας λύτρα για την απελευθέρωσή τους, όπως και τελικά έγινε.

-- Στις 10/22 Απριλίου αργά το βράδυ, Βούλγαροι κομιτατζήδες εισέβαλαν στην οικία του Βασιλείου Κομπόκη στο Εγρή-δερέ (Καλλιθέα). Ήταν ο Έλληνας, τον οποίο είχαν στοχοποιήσει ως χρηματοδότη τους άλλοι κομιτατζήδες λίγους μήνες νωρίτερα. Αφού πρώτα απαίτησαν να τους ετοιμάσουν δύο αρνιά στη σούβλα, τα οποία και καταβρόχθισαν, οι ληστές άρπαξαν τον Κομπόκη ζητώντας 500 λίρες ως λύτρα.

-- Τον Μάιο, νέος μουτεσαρίφης Σερρών ορίστηκε ο Φεΐμ βέης, πρώην πρόεδρος της δημαρχίας Χαλεπίου.

-- Στις 4/16 Ιουλίου, Βούλγαροι ληστές απήγαγαν τρεις νέους από αγρούς ένα τέταρτο μακριά από την Αλιστράτη και τους οδήγησαν στο Μενοίκιο όρος. Οι τρεις νέοι ήταν ο γιός κάποιου Χατζή Πουργά, ο γιος της Δαβιδιάς και ο Κωνσταντίνος Στωιμένος (ή Στοϊμένος ή Στωιμενίδης), ο οποίος τελικά κατάφερε ν’ αποδράσει, ενώ οι άλλοι δύο ελευθερώθηκαν μόνο μετά την πληρωμή λύτρων.

Ο πατέρας του Στωιμένου είχε επίσης απαχθεί από τους –ίδιους πιθανόν– ληστές τον προηγούμενο χρόνο και μάλιστα μέσα από την εκκλησία της Αλιστράτης! Ο γέροντας Στωιμένος είχε βοηθήσει πολύ και την κεντρική Ελληνική σχολή της κωμόπολης πληρώνοντας μέσα στη χρονιά –και παρά τα λιγοστά χρήματά του– το χρέος της σχολής, που ανερχόταν σε περίπου διακόσιες λίρες.

-- Γύρω στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου, επτά με οκτώ ληστές εισέβαλαν στο Σφελινό και άρπαξαν –άλλους από την αγορά, άλλους από τα σπίτια τους– πέντε από τους πιο εύπορους κατοίκους του χωριού. Η διαφορά με τις άλλες ληστείες ήταν ότι αυτήν τη φορά κινητοποιήθηκε γρήγορα στρατός από τις Σέρρες και τη Ζηλιάχοβα για την καταδίωξη των ληστών, ώστε οι κάτοικοι αισθάνθηκαν αρκετά ασφαλείς στη συνέχιση των γεωργικών εργασιών τους.

-- Στις 8/20 Σεπτεμβρίου, νέα επιδρομή συμμορίας αναστάτωσε τον καζά Ζίχνης, όταν τρεις ληστές, εκμεταλλευόμενοι τη συρροή κόσμου στη μονή της Εικοσιφοίνισσας για το καθιερωμένο πανηγύρι, απήγαγαν τους Κωνσταντίνο Βαλαβάνη (ταμίας στα εκπαιδευτικά καταστήματα της επαρχίας Ζίχνης) και Τούσιο Κατζίμπα από την Αλιστράτη. Οι δυο αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από μια εβδομάδα, μετά την καταβολή 450 λιρών για τον πρώτο και 60 λιρών για το δεύτερο.

-- Πολύ συνηθισμένες όμως ήταν οι και ζωοκλοπές, οι οποίες ωστόσο δεν ανησυχούσαν τους κατοίκους της περιοχής, από τη στιγμή που οι δράστες είχαν συγκεκριμένους στόχους και δεν έβαζαν ποτέ σε κίνδυνο τις ζωές των ανθρώπων.

Ενδεικτικό ήταν το πάθημα του υπηρέτη κάποιου Χατζηαθανασίου στα τέλη Νοεμβρίου. Επέστρεφε από την Καβάλα, όταν μισή ώρα έξω από την Αλιστράτη δέχτηκε επίθεση από δύο ζωοκλέφτες, οι οποίοι ήταν –ως συνήθως– άοπλοι. Εκείνοι τον έδεσαν, έκοψαν το σκοινί με δύο πέτρες (άλλωστε δεν κουβαλούσαν καν μαχαίρια!), κατέβασαν τα δύο κιβώτια πετρελαίου που μετέφεραν τα άλογα του αγωγιάτη και έκλεψαν τα ζωντανά.

-- Ο Δημ. Γ. Σάββας διορίστηκε διερμηνέας του ελληνικού προξενείου τον μήνα Νοέμβριο.

-- Ο Δεκέμβριος ξεκίνησε με ανοιξιάτικες καιρικές συνθήκες, καταπράσινες τις πεδιάδες της Ζίχνης και αραιές μόνο νιφάδες χιονιού στην κορυφή του Παγγαίου.

…………………………………………….

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ

-- Στις 7/19 Φεβρουαρίου μεγαλοπρεπής γιορτή τελέστηκε στην Αλιστράτη για τα δημοτικά σχολεία της κωμόπολης και την κεντρική Ελληνική σχολή Ζίχνης. Λόγους εκφώνησαν ο μητροπολίτης Δράμας, ο γραμματέας της αδελφότητας Αμφιπόλεως Κ. Γ. Αστεριάδης και ο διευθυντής της σχολής Μακτός.

Ο ανταποκριτής του Φάρου της Μακεδονίας σχολίαζε:

«Τοιουτοτρόπως η εθνική ημών εορτή εγένετο, αφήσασα εντυπώσεις πατριωτικότατας εις το πλήθος όπερ επί πολλάς ημέρας θέμα είχε την υποστήριξιν μετά μειζόνων δυνάμεων των σχολείων και την αδελφότητα Αμφίπολιν, ήτις εστίν αληθώς ο πυρήν και η καρδία εξ ης μεταδίδεται το πνευματικόν αίμα εν ταις φλεψί του εν Ζίχνη Έλληνος.

Δεν δύναμαι εν σιγή ενταύθα να διέλθω τους ατρύτους [= συνεχείς] κόπους και τας πολλάς θυσίας του προέδρου κυρ. Θ. Παπαζόγλου υπέρ των σχολείων ημών, ως και την φιλοπατρίαν ην επιδείκνυνται τα μέλη της επιτροπής, οι κ. Κ. Βαλαβάνης, Κ. Μαρινίδης και αδελφοί Κωνσταντινίδου μετά του Κ. Ι. Μιχαήλ».

-- Πληροφορίες για τα εγκαίνια των μαθημάτων στα σχολεία της Αλιστράτης στις 3/15 Οκτωβρίου 1882 μετέφερε η ίδια εφημερίδα. Εκείνη τη μέρα, στην ευρύχωρη αίθουσα της Κεντρικής Ελληνικής σχολής ο μητροπολίτης Δράμας Γερμανός έψαλε τον αγιασμό. Ακολούθησαν ομιλίες από τον διευθυντή του σχολείου και τον μητροπολίτη, ενώ στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η εκλογή της εξαμελούς εφορείας, που επέβλεπε τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αλιστράτης.

Στις πέντε τάξεις του σχολείου αρρένων φοιτούσαν περί τους 110 μαθητές, στους οποίους δίδασκαν πέντε καθηγητές. Το νηπιαγωγείο φιλοξενούσε 80 αγόρια και κορίτσια, ενώ περιλάμβανε και ανώτερη τάξη, χωρισμένη σε δύο τμήματα. Διευθύντρια του νηπιαγωγείου ήταν η Ευαγγελή Ζλάκα, η οποία και δίδασκε μαζί με την αδερφή της –αμφότερες τελειόφοιτοι του διδασκαλείου Σερρών.

-- Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την τελετή έναρξης των μαθημάτων στα σχολεία αρρένων και θηλέων του χωριού Σέμαλτο (σήμερα Μικρό Σούλι) στις 8/20 Δεκεμβρίου δημοσιεύτηκαν στον Φάρο της Μακεδονίας δύο εβδομάδες αργότερα. Η τελετή πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Παρθεναγωγείου του χωριού προεξάρχοντος του μητροπολίτη Δράμας Γερμανού· στο τέλος μνημονεύθηκαν τα ονόματα των προέδρων των ελληνικών συλλόγων Αθηνών, Κωνσταντινούπολης και Σερρών και οι μαθητές του νηπιαγωγείου έψαλαν τραγούδια. Λόγους απήγγειλαν ο μητροπολίτης Δράμας, ο διευθυντής των ελληνικών εκπαιδευτηρίων Δημήτρος Γ. Πούπουρας και η νηπιαγωγός Μελπομένη Στάμου.

Στο σχολείο αρρένων του Σεμάλτου φοιτούσαν 80 περίπου μαθητές. Αρχικά αυτό διεθετε μόνο έναν διορισμένο δάσκαλο, όμως με πρωτοβουλία του προέδρου της Φιλεκπαιδευτικής Αδελφότητας Προσοτσάνης ως δεύτερος δάσκαλος τοποθετήθηκε ο ιεροψάλτης Παπαβασίλειος.

-- Κατά το σχολικό έτος 1881-82 στην ιερατική σχολή της μονής του Τιμίου Προδρόμου σπούδασαν 25 μαθητές, εκ των οποίων οι 10 κατάγονταν από την επαρχία Μελενίκου, οι 8 από την επαρχία Σερρών και οι 7 από την επαρχία Δράμας. Οι απόφοιτοι της σχολής ανήρθαν σε πέντε.

-- Τον Οκτώβριο του 1882 ο Μακεδονικός Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος διατηρούσε 7 υπότροφους στο Παρθεναγωγείο Σερρών, 14 στο Γυμνάσιο της πόλης, 6 στο διδασκαλείο Θεσσαλονίκης και 1 στη θεολογική σχολή της Χάλκης.

-- Τον Σεπτέμβριο του 1882, νέα διευθύντρια του Παρθεναγωγείου Σερρών διορίστηκε η Πολυξένη Αθ. Αντωνιάδου από τη Θεσσαλονίκη.

-- Όσον αφορά τους Σερραίους φοιτητές του Εθνικού Πανεπιστημίου:

α. «Ο εκ Δεμίρ Ισάρ της Μακεδονίας Κ. Αριστοτέλης Δ. Κώτσιου υποστάς χθες τας θεωρητικάς αυτού εξετάσεις ανηγορεύθη επαξίως των κόπων του διδάκτωρ της Ιατρικής· διό συγχαίροντες αυτώ ως και τω πατρί αυτού ευχόμεθα και εις τον πρακτικόν βίον την αυτήν επιτυχίαν», έγραφε η Παλιγγενεσία στις 03.06.1882.

β. Την ίδια χρονιά έδωσε πρακτικές εξετάσεις στην Ιατρική και ο επίσης Σερραίος Μιχαήλ Παπαδόπουλος, ο οποίος βαθμολογήθηκε με «καλώς». Δεν διευκρινίζεται αν πρόκειται για τον ίδιο Μιχαήλ Παπαδόπουλο, που είχε περάσει τις θεωρητικές εξετάσεις και πήρε το πτυχίο του –ο πρώτος Σερραίος– στην Ιατρική τον Ιανουάριο του 1858 (περιμένοντας να περάσουν 24 χρόνια για να δώσει και τις πρακτικές του εξετάσεις) ή αν ήταν απλή συνωνυμία.

__________________________________________

* Από την έρευνα «Οι Σέρρες και οι Σερραίοι μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων», τόμος Α΄, σελίδες 184-188


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εισαγωγή

  Σκοπός της παρούσας έρευνας δεν είναι η συγγραφή της Ιστορίας, αλλά: - α. Η εξοικείωση με τη ζωή στην περιοχή που σήμερα ορίζεται γεωγρ...