Στις 17 Ιανουαρίου 1877 αναδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Μεταρρύθμισις της Κωνσταντινούπολης μια
επιστολής Σερραίων, που είχε πρωτοδημοσιευτεί στον Αγγελιαφόρο Αθηνών σε απροσδιόριστη ημερομηνία. Οι Σερραίοι
διαμαρτύρονταν για τη φημολογία που ήθελε τις ξένες δυνάμεις πρόθυμες να
δεχτούν την παράδοση της Μακεδονίας στη βουλγαρική κυριαρχία –πολύ πριν το
ξέσπασμα του ρωσοτουρκικού πολέμου και τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου με την
πρόσκαιρη δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας:
«Αδυνατούμεν
εισέτι να εννοήσωμεν την ιδέαν, ην οι πληρεξούσιοι των μεγάλων δυνάμεων
προέτειναν, δηλαδή να συμπεριλάβωσιν εν τη Βουλγαρία την ημετέραν χώραν, την
οποίαν ένδοξοι παραδόσεις συνδέουσι μετά της Ελλάδος και της οποίας η
πλειοψηφία των κατοίκων, καταγωγής ελληνικής, ομιλούσιν εισέτι την γλώσσαν των
προγόνων. Υπάρχει μεταξύ των Βουλγάρων και ημών τηλικαύτη διαφορά, οία μεταξύ
Άγγλων και Ινδών, μεταξύ των Γάλλων της Αλγερίας και των ιθαγενών της αποικίας
ταύτης· οι εν Μακεδονία Βούλγαροι εισί λαός αποκλειστικώς αγρότης· δεν έχει ούτε
τον προς την παιδείαν έρωτα, ούτε το προσωπικόν θάρρος, δι’ ου οι έλληνες
εδημιούργησαν εαυτοίς θέσιν εξαιρετικήν εν Τουρκία. Η θέα ενός μόνου τούρκου
στρατιώτου εμποιεί αυτοίς μέγιστον τρόμον· δεν δύνανται λοιπόν, πλην αν η
Ευρώπη αποστείλη στρατόν, όπως υποτάξη ημάς υπό την κυριαρχίαν αυτών, να
σκέπτηται να λάβη κατοχήν της Μακεδονίας, ην έχομεν απόφασιν να υπερασπισθώμεν
μέχρις εσχάτων.
Και τούτο δεν είναι, σας βεβαιώ, απειλή ματαία·
προτιμώμεν χιλιάκις τον θάνατον ή [= παρά] την εφ’ ημών κυριαρχίαν λαού, όστις
ούτε μίαν καν έχει γνώσιν διακεκριμένην της εθνικής αυτού υπάρξεως· διά τούτο
είμεθα περίεργοι να ίδωμεν πώς θέλει προσενεχθή η διεθνής χωροφυλακή του
μαρκησίου Σαλισβουρύ, όπως υποτάξη ημάς υπό τον ζυγόν των Βουλγάρων. Οι Έλληνες
της Μακεδονίας δύνανται να χορηγήσωσι στρατόν 100,000 ανδρών περίπου, ων τα δύο
τρία τουλάχιστον καυχώνται ως μηδέν απολέσαντες εκ του μαχίμου εκείνου
πνεύματος και της περιφρονήσεως του θανάτου, όπερ εξώθει τους προγόνους αυτού
εις την κατάκτησιν του γνωστού κόσμου. Η διεθνής λοιπόν χωροφυλακή πρέπει να
ήναι πολυάριθμος, όπως παλαίση ουχί κατά των Τούρκων, οίτινες πιθανώς θα
θελήσωσιν επίσης να παρέμβωσιν, αλλά κατά των Ελλήνων της ημετέρας χώρας·
προσθέσατε εις ταύτα, ότι εκείνοι των Βουλγάρων, οίτινες εξεπολιτίσθησαν ήδη εκ
της μεθ’ ημών επαφής και οίτινες μόνοι ηδύναντο να φέρωσιν αμηχανίαν τινά εις
τας μικτάς επαρχίας, εισίν επίσης Έλληνες την καρδίαν και το πνεύμα».
Κατά τ’ άλλα, το 1877 συνεχίστηκε η ανεξέλεγκτη δράση των συμμοριών βασιβουζούκων,
κυρίως Κιρκασίων, στις επαρχίες Δεμίρ Ισσάρ και Μελενίκου.
Κρούσματα γενικευμένης βίας υπήρχαν και στην επαρχία Σερρών, χωρίς να
συνδέονται απαραίτητα με τους άτακτους εφέδρους του οθωμανικού στρατού. Για
παράδειγμα, τον Ιανουάριο του 1877 δύο οδοφύλακες (καραουλτζήδες) του σταθμού
κοντά στο χωριό Σαρμουσακλή (η σημερινή Πεντάπολη) απήγαγαν ένα παιδί που
ζητιάνευε και το κακοποίησαν.
Παραδείγματα γενικότερων βιαιοπραγιών στην ευρύτερη περιοχή το 1877:
- Τον Φεβρουάριο, ένας έμπορος από το Μελένικο και δύο αγωγιάτες,
κατευθυνόμενοι στην πόλη Τζουμαγιά, δέχτηκαν επίθεση από ενόπλους Κιρκάσιους.
Παρότι άοπλοι, αντιστάθηκαν και με τη βοήθεια ενός ροπάλου ένας από τους
αγωγιάτες σκότωσε τον ένα ληστή και τραυμάτισε σοβαρά τον άλλο. Φθάνοντας όμως στην
Τζουμαγιά και αναγγέλλοντας το συμβάν στον εκεί Τσαούση, οι τρεις Χριστιανοί
φυλακίστηκαν. Δεν γνωρίζουμε την τελική εξέλιξη της περιπέτειάς τους στη δίκη
που ακολούθησε, ωστόσο η απειλούμενη ποινή –εάν δεν τους αναγνωριζόταν το
ελαφρυντικό της άμυνας– ήταν αυτή του θανάτου.
- Στις 2/14 Μαΐου, δύο κάτοικοι του Σοχού κατευθυνόμενοι στην αγορά του
χωριού Έζιοβα (η σημερινή Δάφνη) δέχτηκαν επίθεση από ληστές, οι οποίοι δεν αρκέστηκαν
ν’ αρπάξουν τις 70 συνολικά λίρες των οδοιπόρων, αλλά επιπλέον αποκεφάλισαν τα
θύματα τους. Τα δύο πτώματα βρέθηκαν ύστερα από επτά ημέρες, το ένα πάνω στ’
άλλο: ο μικρότερος σε ηλικία σε πρηνή θέση και ο μεγαλύτερος με τα χέρια
καρτερικά σταυρωμένα. Και σ’ αυτήν την περίπτωση οι κάτοικοι υποπτεύονταν τους
καραουλτζήδες.
- Άγρια σκηνή στο κέντρο της αγοράς των Σερρών τον Μάιο. Την ώρα που
Τούρκος πολίτης έβριζε και απειλούσε έναν ηλικιωμένο και από τους πλέον
έγκριτους πολίτες των Σερρών, έσπευσαν να τον συνδράμουν 20-30 ροπαλοφόροι
Οθωμανοί με απειλητικές διαθέσεις. Ήταν απλά ένα από αρκετά αντίστοιχα
περιστατικά, συνήθως χωρίς καν την παραμικρή αφορμή, αποτέλεσμα του φανατισμού
που κυριαρχούσε εκείνη την περίοδο, τις πρώτες μέρες μετά το ξέσπασμα του
ρωσοτουρκικού πολέμου.
Εξ αιτίας του πολέμου είχε μάλιστα εκδοθεί και αυστηρή διαταγή, που
απαγόρευε όλα τα παιχνίδια (τάβλι, μπιλιάρδο κλπ.) τόσο στα καφενεία της πόλης,
όσο και στην εξοχή! «Ο λαός νυν άπας πρέπει να προσεύχηται υπέρ της σωτηρίας
του Κράτους και ουχί να λαμβάνη αναψυχήν εν τοις καφενείοις και παιγνιδίοις! Ο κρότος
των κύβων επί του ταβλίου δύναται να εγείρη φανατισμόν και κινδύνους!» σχολίαζε Σερραίος σε επιστολή του προς την εφημερίδα Μεταρρύθμισις.
- Τον Ιούνιο, ένας νεαρός Σερραίος, εργαζόμενος ως υπάλληλος σε
κατάστημα της Ραιδεστού, ταξίδευε έφιππος, όταν σ’ ένα χωριό της περιοχής
εκείνης, την Κισάνη, έπεσε σ’ ενέδρα δέκα Κιρκασίων ληστών. Ο Σερραίος
χρησιμοποίησε το περίστροφο που είχε μαζί του, σκότωσε τρεις και τραυμάτισε
άλλους τόσους ληστές, όμως είχε υποστεί και ο ίδιος πολύ σοβαρά τραύματα, ώστε
τελικά, λίγη ώρα αφότου έφθασε στην Κισάνη, αποβίωσε.
- 150 έφεδροι της επαρχίας Σερρών λιποτάκτησαν από τις τάξεις του
οθωμανικού στρατού κατευθυνόμενοι στη Νύσσα και άρχισαν να επιδίδονται σε
ληστείες, λυμαινόμενοι την επαρχία Μελενίκου το καλοκαίρι του 1877.
- Τον Ιούνιο, από το (μουσουλμανικό) ιεροδικαστήριο της Ζίχνης
αφαιρέθηκαν όλα τα χρήματα από κληρονομιές, μαζεμένα σ’ ένα κιβώτιο. Τα
κλοπιμαία εντοπίστηκαν στην οικία κάποιου Κανδόρ Ιβραήμ, ο οποίος και
συνελήφθη.
- Στις 20 Ιουνίου/2 Ιουλίου, ο ιερέας της Βροντούς, ονομαζόμενος
Σακελλάριος, έπεσε θύμα ληστείας κατευθυνόμενος στην Κατερίνη.
Ο ρωσοτουρκικός πόλεμος επέφερε μεγάλη πληθυσμιακή κινητικότητα στις
Σέρρες, αλλά και στη Μακεδονία ευρύτερα. Πέρα από τις συνεχείς αφίξεις και
αναχωρήσεις στρατιωτών στην πόλη των Σερρών, που φιλοξενούσε κομβικό οθωμανικό
στρατόπεδο ιππικού, υπήρχαν πολλές προσφυγικές ροές.
Τον Αύγουστο του 1877 ο Γενικός Διοικητής Θεσσαλονίκης αποφάσισε τη
χορήγηση ασύλου σε Αβασγούς (Αμπχάζιους) πρόσφυγες προερχόμενους από το
Σουκούμ-Καλέ (το σημερινό Σουχούμι της Γεωργίας), οι οποίοι θα μοιράζονταν ανά
χίλιοι σε διάφορες επαρχίες του νομού, μεταξύ άλλων και στις Σέρρες.
Την ίδια στιγμή, ο φόβος έκρηξης του τουρκικού φανατισμού σε μια τόσο
κρίσιμη κατάσταση οδήγησε ορισμένες από τις πλουσιότερες οικογένειες Σερραίων
να καταφύγουν προληπτικά στη Θεσσαλονίκη, όπου ήταν ελλιμενισμένα αρκετά πλοία
ευρωπαϊκών δυνάμεων παρέχοντας μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας. Πέραν αυτού
άλλωστε, υπό το πρόσχημα της επιβολής στρατιωτικού νόμου, στην επαρχία των
Σερρών είχε επιβληθεί νέος βαρύς φόρος δεκαπέντε χιλιάδων χρυσών λιρών,
καθιστώντας ακόμη πιο αβίωτη τη ζωή των κατοίκων.
Επιστολή από τις Σέρρες με ημερομηνία 9 Δεκεμβρίου προς την εφημερίδα Ώρα ανέφερε ότι από την πρώτη του μηνός
είχαν εγκατασταθεί στην πόλη 150 οθωμανικές οικογένειες από τη Βουλγαρία. Ήταν
πρόσφυγες, σίγουρα όχι οι πρώτοι που είχαν εγκατασταθεί στις Σέρρες, οι οποίοι
–δεν φτάνει που εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους– βαδίζοντας στους δρόμους της
προσφυγιάς σε αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου έχασαν ό,τι πολύτιμο είχαν προλάβει
να πάρουν μαζί τους, πέφτοντας θύματα ληστείας από τις συμμορίες των Κιρκασίων.
---------------------------------------------------------
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΕΡΡΑΪΚΑ
Όμως το 1877 η επικαιρότητα δεν στρεφόταν αποκλειστικά γύρω από τον
πόλεμο ή τις όποιες εγκληματικές ενέργειες ληστρικών συμμοριών.
-- Στις 9/21 Ιανουαρίου
οι Σερραίοι υποδέχτηκαν τον νέο μουτεσαρίφη με το συνηθισμένο τρόπο: οι
προύχοντες βγήκαν να τον προϋπαντήσουν μία ώρα έξω από την πόλη και στην πύλη
του Τιμούρ Χισάρ τον χαιρέτησε επίσημα η εθνοφυλακή συνοδεύοντάς τον στη
συνέχεια μέχρι το Διοικητήριο.
-- Η ανακήρυξη του
πρώτου, βραχύβιου όπως αποδείχτηκε, οθωμανικού Συντάγματος το 1876 έφερε και το
πρώτο, βραχύβιο κι αυτό, οθωμανικό Κοινοβούλιο, τα μέλη του οποίου αναδείχτηκαν
μ’ ένα σύστημα έμμεσης εκλογής. Στον νομό Θεσσαλονίκης η διαλογή μεταξύ των
υποψηφίων βουλευτών έγινε στις 26 Ιανουαρίου/7 Φεβρουαρίου 1877, οπότε
επελέγησαν –σύμφωνα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο– τρεις Μουσουλμάνοι και τρεις
Χριστιανοί, μεταξύ των οποίων και ο Σερραίος στην καταγωγή Μιχαλάκης εφένδης, ο
οποίος όμως διέμενε στην Αθήνα και έμαθε την εκλογή του τηλεγραφικώς! Οι άλλοι
δύο Έλληνες βουλευτές του νομού ήταν οι Βασίλειος Παπάζογλους και Στέφανος
Τάτης.
Μετά την παραίτηση ενός μουσουλμάνου βουλευτή του νομού Θεσσαλονίκης και
την άρνηση του πρώτου επιλαχόντα να τον αντικαταστήσει, ως δεύτερος επιλαχών
αναδείχτηκε βουλευτής ένας ακόμη Σερραίος, ο Ισμαήλ Ρασήχ βέης.
Μετά τη λήξη των εργασιών της Βουλής, σχολιάζοντας την κοινοβουλευτική
παρουσία του Μιχαλάκη βέη η εφημερίδα Θράκη
έγραψε ότι αυτός υπήρξε «αληθής αντιπρόσωπος της διαμαρτυρήσεως κατά του
επιδρομικού πανσλαβισμού αλλά συνάμα και της διεκδικήσεως πλήρους ισότητος
καθηκόντων και δικαιωμάτων υπέρ των Χριστιανών».
Πράγματι, στη συνεδρίαση της 26ης Μαρτίου κατά τη συζήτηση του ένατου
άρθρου του οθωμανικού Συντάγματος, που όριζε ότι «Τα δημοτικά συμβούλια κατά
την έκταση και τον πληθυσμό εκάστου δήμου αποτελούνται από έξι έως δώδεκα μέλη,
κατά το ήμισυ μουσουλμάνοι, κατά το υπόλοιπο ήμισυ μη μουσουλμάνοι», ο
Μιχαλάκης εφένδης πρότεινε «την εξάλειψη
των λέξεων μουσουλμάνοι και μη μουσουλμάνοι», πρόταση που πάντως δεν έγινε
τελικά δεκτή.
-- Πολλά παράπονα για
την ταχυδρομική σύνδεση της πόλης με τη Θεσσαλονίκη είχαν οι κάτοικοι των
Σερρών την άνοιξη του 1877. Το μεγαλύτερο μέρος της αλληλογραφίας από την
Κωνσταντινούπολη (π.χ. οι εφημερίδες) δεν μεταφέρονταν απευθείας στις Σέρρες με
το ταχυδρομείο της ξηράς (προφανώς λόγω βάρους και των πολλών στάσεων του
ταχυδρόμου σε διάφορες πόλεις), αλλά μέσω πλοίου αυτό πήγαινε πρώτα στη
Θεσσαλονίκη και από εκεί μοιραζόταν. Το πρόβλημα ήταν ότι το πλοίο έφτανε στη
Θεσσαλονίκη την Τρίτη μετά την αναχώρηση του ταχυδρόμου των Σερρών. Έτσι η
αλληλογραφία παρέμενε εκεί για τέσσερις μέρες και οι Σερραίοι την λάμβαναν το
απόγευμα του Σαββάτου, την ώρα που ο ταχυδρόμος ξηράς, ο οποίος συνέδεε απ’
ευθείας τις Σέρρες με την Κωνσταντινούπολη, είχε φτάσει στην πόλη από το
μεσημέρι της Παρασκευής!
-- Το 1877 είχαμε
αλλαγή μητροπολίτη. Μετά τον θάνατο του αγίου Νικομηδείας, στη χηρεύουσα
επαρχία του μετατέθηκε ο Σερρών Φιλόθεος Βρυέννιος και στις Σέρρες διορίστηκε ο
μέχρι τότε μητροπολίτης Χίου Γρηγόριος, ο «διακεκριμένος επί παιδεία και
γνωστός εις τον ευρωπαϊκόν κόσμον ως εις των σοφοτέρων ιεραρχών» κατά τις εφημερίδες, που όμως έκριναν ως μάλλον δυσμενή
τη μετάθεσή του στη μητρόπολη Σερρών αποδίδοντάς τη σε «λόγους πολιτικούς».
----------------------------------------------------------
ΠΡΟΣΩΠΑ
- Το δραματικό τέλος του Γ.
Κωνσταντινίδη
Είδαμε ότι ένας από τους πρώτους Σερραίους που είχαν την ευτυχία να
σπουδάσουν δωρεάν στο εκπαιδευτήριο Αντωνιάδη από το ακαδημαϊκό έτος 1871-72,
ήταν ο Γ. Κωνσταντινίδης, τότε μαθητής της πρώτης γυμνασίου. Δυστυχώς, το τέλος
αυτού του γεμάτου όνειρα αγοριού ήταν τραγικό.
Στα τέλη του 1877, όντας πλέον φοιτητής φιλολογίας στο Εθνικό
Πανεπιστήμιο της Αθήνας, ο Κωνσταντινίδης παρέδιδε μαθήματα κατ’ οίκον,
προκειμένου να βγάλει τα προς το ζην. Μεταξύ των μαθητών του ήταν και ο γιός
του Μιχαήλ εφέντη, του πρώην βουλευτή Σερρών στο οθωμανικό κοινοβούλιο, ο
οποίος σπούδαζε επίσης στην ελληνική πρωτεύουσα.
Στις 21 Δεκεμβρίου/2 Ιανουαρίου, λοιπόν, ο Γ. Κωνσταντινίδης επισκέφθηκε
το σπίτι του συμπατριώτη μαθητή του για την τακτική διδασκαλία. Σύμφωνα με όσα
δημοσίευσε η εφημερίδα Καρτερία, όταν
τελείωσε το μάθημα και ενώ ο μαθητής έγραφε κάποιες τελευταίες σημειώσεις, ο
Κωνσταντινίδης άρχισε να περιεργάζεται τα πράγματα του δωματίου. Σ’ ένα μικρό
τραπεζάκι βρήκε ένα περίστροφο, το οποίο, καθώς το περιεργαζόταν, ξαφνικά
εκπυρσοκρότησε τραυματίζοντάς τον σοβαρά στο αριστερό μάτι. Ο νεαρός Σερραίος
οδηγήθηκε στο νοσοκομείο με τη φροντίδα της αστυνομίας, όμως μία ώρα μετά
αποβίωσε.
Ήταν αυτή όμως η πλήρης ιστορία; Πέρα από τη λεπτομερή περιγραφή της Καρτερίας, οι υπόλοιπες αθηναϊκές
εφημερίδες περιέγραψαν λιτά την είδηση, χωρίς να δίνουν περισσότερες
λεπτομέρειες, αλλά αποδίδοντας τον θάνατο σε δυστύχημα. Μόνο η Παλιγγενεσία εξέφρασε κάποιες αόριστες
αμφιβολίες: «Προ ημερών εγράφη ότι ηυτοκτόνησεν ακουσίως ενταύθα ο εκ
Σερρών Κωνσταντινίδης εν τη οικία του κ. Μιχαλήνου εκ Σερρών και τούτου και
πρώην εν Κωνσταντινουπόλει βουλευτού. Ουδεμία δε εγένετο ανάκρισις προς
ανεύρεσιν της αληθείας. Πολλά ηκούσαμεν διαδιδόμενα, και οφείλει η εισαγγελία
να επιχειρήση λεπτομερείς και επιμελείς ανακρίσεις».
- Ευφροσύνη Σαμαρτσίδου
Στις 21 Ιανουαρίου/2 Φεβρουαρίου 1877 στον Βόλο έφυγε από την ζωή η επί
σειρά ετών διευθύντρια του παρθεναγωγείου Σερρών, Ευφροσύνη Σαμαρτσίδου.
Είχε γεννηθεί στη Σκύρο. Ήταν από τις πρώτες Ελληνίδες που εμβάθυναν
στις σπουδές, όμως ποτέ δεν περιορίστηκε στην ξερή γνώση. Πώς θα μπορούσε
άλλωστε, από τη στιγμή που η ίδια δεν ήταν μόνο δασκάλα, αλλά και ποιήτρια,
ορισμένα έργα της οποίας κατάφεραν να εκδοθούν, ενώ άλλα έμειναν αδημοσίευτα.
Φοίτησε κοντά σε άξιους δασκάλους, μεταξύ των οποίων και ο Σερραίος Εμμανουήλ
Φωτιάδης. Ξεκίνησε να εργάζεται ως δασκάλα το 1840. Ήταν η μητέρα του δασκάλου
Χρήστου Σαμαρτσίδη, ο οποίος βρέθηκε στην πρωτοπορία της πνευματικής κίνησης
των Σερρών στη δεκαετία του 1870 και είχε ρόλο γεφυροποιού στις διχόνοιες του
Μακεδονικού Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου.
--------------------------------------------------
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
Ένα ωραίο κείμενο του Χρήστου
Σαμαρτσίδη, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Θράκη
στις 14/26.01.1877, μας δίνει ορισμένες
γενικές πληροφορίες για τη Φιλόμουσο Αδελφότητα Ουρανία, όπως ότι αριθμούσε
πάνω από εκατό μέλη, η πλειοψηφία των οποίων διακρινόταν «επί
φιλομουσία, φιλοπατρία και αυστηρότητι ηθών». Στο αναγνωστήριο της «Ουρανίας» μπορούσε κανείς να
βρει όλες τις ελληνικές εφημερίδες που εκδίδονταν σε Αθήνα, Κωνσταντινούπολη
και Τεργέστη, ενώ «ο ζήλος του σωματείου είναι απαράμιλλος· άπαντα
ανεξαιρέτως ενεργούσι προς αύξησιν του κύκλου της ενεργείας της αδελφότητος και
φιλοτίμως σπεύδουσιν εις την έγκαιρον απότισιν της συνδρομής των».
Με αφορμή την αναφορά αυτή –και εδώ βρίσκεται το πιο ενδιαφέρον κομμάτι
του άρθρου– ο Σαμαρτσίδης θέλησε να τιμήσει όλους ανεξαιρέτως, μακριά από
φατριαστικές διαιρέσεις, τους επί οκταετία πρωτοστάτες της πνευματικής κίνησης
των Σερρών, αναφέροντάς τους έναν-έναν ονομαστικά: Ιωάννης Θεοδωρίδης,
Δημήτριος Μαρούλης, Κωνσταντίνος Καπέτης, Αναστάσιος Κοντός, Αθανάσιος Κοντός,
Νικόλαος Γεννάδης, Κωνστ. Χόνδρος, Νικόλαος Ιωαννίδης.
Παράλληλα μετέφερε ένα μήνυμα ενότητας και αισιοδοξίας για το μέλλον
προσπαθώντας να λειτουργήσει για ακόμη μια φορά ως γεφυροποιός:
«Εάν δε τινες των πρωτοστατών της πνευματικής κινήσεως εν ψυχρότητι διατελώσι προς αλλήλους ένεκα ζητημάτων, εν τη συζητήσει των οποίων ο εκατέρωθεν ενθουσιασμός εξεδηλώθη ορμητικώς ως καταιγίς, τούτο ουδόλως ταράσσει τον αμερόληπτον θεατήν τον γινώσκοντα ότι υπάρχει σχέσις μεταξύ του πνευματικού και του φυσικού κόσμου, ότι την άκραν νηνεμίαν την επικρατούσαν εν γη εξηραμένη διαδέχεται η καταιγίς, εκ των κόλπων της οποίας ο ηλεκτρικός σπινθήρ προκαλεί την ευεργετικήν βροχήν, κατόπιν της οποίας επέρχεται η γαλήνη και η επίρρωσις των εν τη γη σπερμάτων. Καθ’ ημάς δεν είναι μακράν ο καιρός καθ’ ον οι εν ψυχρότητι διατελούντες πρωτοστάται θέλουσι τείνει αλλήλοις τας χείρας, αντάξιοι των προπατόρων φαινόμενοι».
__________________________________
* Από την έρευνα «Οι Σέρρες και οι Σερραίοι μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων», τόμος Α΄, σελίδες 141-148.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου