Αστέριος Λουκάς, ο πρώτος νικητής του Μαραθωνίου από τη Νιγρίτα

Το άστρο του Αστέριου Λουκά έλαμψε για πρώτη φορά στους πρώτους παμμακεδονικούς αγώνες, οι οποίοι πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη το διάστημα 12-14 Σεπτεμβρίου 1925. Ήταν στρατιώτης και στους αγώνες συμμετείχε με την ομάδα του Γ΄ Σώματος Στρατού. Τερμάτισε άνετα πρώτος και στις τρεις διαδρομές που πήρε μέρος: στα 5000 μέτρα με χρόνο 17΄39΄΄1/5, στον ανώμαλο δρόμο 6400 μ. με χρόνο 22΄15΄΄ και στον ημιμαραθώνειο (24.000 μ.), όπου στο τέλος οι σφυγμοί του ήταν 68, σε 1 ώρα 48 λεπτά και 15 δευτερόλεπτα.

Ο Λουκάς ζούσε στη Νιγρίτα, όμως τα επόμενα χρόνια θα αγωνιζόταν με τη φανέλα του «Ηρακλή» Θεσσαλονίκης σημειώνοντας επιτυχίες στους δρόμους αντοχής τόσο σε μακεδονικό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο. Ειδικότερα:

Το 1926 συμμετείχε:

- στον αγώνα ανώμαλου δρόμου που διοργάνωσε ο Σ.Ε.Α.Γ.Σ. (αργότερα Σ.Ε.Γ.Α.Σ.) στην Αθήνα στις 7 Μαρτίου·

- στους δ΄ πανθρακικούς αγώνες της Ξάνθης (27-30 Ιουνίου), όπου τερμάτισε πρώτος στα 5000 μέτρα  με χρόνο 17΄54΄΄2/5 και στα 20.000 μ. σε 1 ώρα 26 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα·

- στους αγώνες που διοργάνωσε ο «Ηρακλής» στις 31 Ιουλίου και 1 Αυγούστου με συμμετοχή συλλόγων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα στον αγώνα δρόμου 1500 μέτρων, όπου στα τελευταία 50 μ. κατάφερε να υπερκεράσει και τελικά να κερδίσει στο νήμα τον πρωταθλητή της ΑΕΚ Γ. Ζαμαρία με χρόνο 4΄48΄΄ έναντι 4΄49΄΄·

- στους γ΄ πανθεσσαλονίκειους αγώνες (9-31 Οκτωβρίου) ο Αστέριος Λουκάς θριάμβευσε τερματίζοντας πρώτος στα 1500 μέτρα (με χρόνο 4΄43΄΄1/5), στα 3000 μ. (με 9΄55΄΄), στα 5000 μ. (με 17΄5΄΄1/5), στα 6000 μ. (με 29΄1΄΄8) και στα 20 χιλιόμετρα με χρόνο 1 ώρα και 19 λεπτά.

«Ο Λουκάς και πάλιν διά μίαν εισέτι φοράν έδειξεν ότι είνε δρομεύς ικανός και με πλήρες μέλλον. Παρά τα 20000 άτινα είχε διατρέξη με ανυπόφορον ζέστην εισήλθε εις το Στάδιον και διέτρεξε 400 περίπου μέτρα με τοιαύτην δεξιότητα και ταχύτητα ωσάν να μη είχε διόλου τρέξη», σχολίαζε ο συντάκτης της εφημερίδας Νέα Αλήθεια.

Ας σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη διοργάνωση συμμετείχε και ο Αθανάσιος Μπεκιάρης (στη δεύτερη εμφάνισή του σε αγώνες) με την ομάδα του Γ΄ Σώματος Στρατού, ο οποίος και τερμάτισε στη δεύτερη θέση –δηλαδή αμέσως μετά τον συντοπίτη του Αστέριο Λουκά- στα 5.000 μ. και στα 20.000 μ.

Το 1927 ο Λουκάς πήρε μέρος:

- στους αγλλοελληνικούς αγώνες («Αχίλλεια»), που πραγματοποιήθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο στις 10, 16 και 17 Απριλίου, ενώ στη συγκεκριμένη διοργάνωση με τη φανέλα του «Ηρακλή» Θεσσαλονίκης αγωνίστηκε ένας ακόμη Νιγριτινός, ο Νικόλαος Παπανικολάου, χωρίς κάποιος από τους δύο να διακριθεί.

- στους ε΄ πανθρακικούς αγώνες της Δράμας (1-3 Ιουλίου) τερμάτισε πρώτος στα 15.000 μ.

- στους πανελλήνιους αγώνες, οι οποίοι πραγματοποιήθηκαν στο στάδιο του «Ηρακλή» στη Θεσσαλονίκη από τις 17 έως τις 19 Σεπτεμβρίου με απουσία πολλών Αθηναίων πρωταθλητών. Στους αγώνες αυτούς ο Λουκάς θριάμβευσε, ενώ αισθητή έκανε την παρουσία του και ο Μπεκιάρης, για τον οποίο όμως θα ετοιμάσω ειδικό αφιέρωμα.

Πιο συγκεκριμένα, στους πανελλήνιους αγώνες του 1927:

i) Ο 23χρονος Αστέριος Λουκάς αναδείχθηκε νικητής μεταξύ έντεκα αθλητών στον αγώνα των 10.000 μέτρων κρατώντας την πρώτη θέση από την αρχή μέχρι το τέλος της διαδρομής. Αντιγράφω την περιγραφή του αγώνα από τη Βραδυνή της 20.09:

«Η έκπληξις της ημέρας ήτο το αποτέλεσμα του δρόμου των 10.000 μ. Ο συμπαθής Κράνης κρατήσας την υπεροχήν του καθ’ όλον τον δρόμον έχασε τον αγώνα 50-60 μ. προ του τέρματος, χάρις εις ένα υπέροχον αμπαλάζ το οποίον ανέπτυξεν ο Λουκάς του Ηρακλέους και προς το οποίον τελείως εξηντλημένος ο Κράνης δεν ηδυνήθη να αντιπαρατάξη το ίδιον. Ο Λουκάς καθ’ όλην την διαδρομήν παρηκολούθει τον Κράνην εις απόστασιν 50 μέτρων επιφυλάξας διά την τελευταίαν στροφήν όλας του τας δυνάμεις. Η νίκη του Λουκά, νίκη του γυμναστικού Συλλόγου Ηρακλέους, νίκη ωραία του Μακεδονικού αθλητισμού, νίκη της Θεσσαλονίκης εχαιρετίσθη με αφάνταστον ενθουσιασμόν από τον φίλαθλον κόσμον της πόλεως και ήτο το θέμα της ομιλίας των κέντρων μετά την λήξιν των αγώνων. Αρκετά καλά προσόντα επέδειξε και ο τρίτος νικητής της Αναγεννήσεως Σερρών Μπεκιάρης».

ii) Τη δεύτερη μέρα των αγώνων ο Λουκάς τερμάτισε δεύτερος στα 5.000 μ.

iii) Η μεγαλύτερη επιτυχία του ωστόσο ήταν η άνετη επικράτησή του στον Μαραθώνιο με χρόνο 3 ώρες και 42 λεπτά (με τη φανέλα του «Ηρακλή» πάντα) –ο πρώτος Νιγριτινός/Σερραίος Μαραθωνονίκης.

Το 1928,  η πορεία του πρωταθλητή από τη Νιγρίτα ανακόπηκε απότομα. Αρχικά, ο Αστέριος Λουκάς φερόταν μεταξύ όσων είχαν κληθεί στην εθνική ομάδα εν όψει των Ολυμπιακών αγώνων του Άμστερνταμ. Ωστόσο στους πανελλήνιους αγώνες στίβου (16, 17, 20 και 22 Απριλίου) δεν επανέλαβε τις επιτυχίες της προηγούμενης χρονιάς. Συμμετείχε μόνο στον Μαραθώνιο, όπου δεν τερμάτισε καν, παρότι κατά την εκκίνηση των αθλητών βρισκόταν στη δεύτερη θέση.

 Φαίνεται ότι ο Λουκάς είχε κατεβεί στην Αθήνα την τελευταία στιγμή, καθώς ο ίδιος φερόταν να βρίσκεται στη Νιγρίτα τις πρώτες μέρες των αγώνων. «Τι άραγε συμβαίνει; Μήπως εκορέσθη νικών ή κάτι άλλο γίνεται; Ότι δήποτε και αν είναι καθόλου [δεν] τιμά τον τόσας δάφνας δρέψαντα Λουκάν μας» αναρωτιόταν ο ανταποκριτής του Ταχυδρόμου Βορείου Ελλάδος με το ψευδώνυμο ΒΙΣΑΛΤΙΣ στο φύλλο της 21.04.1928.

Λίγες μέρες αργότερα (04.05) -ο ίδιος ή άλλος;- ανταποκριτής του Ταχυδρόμου Β. Ε. με τ’ αρχικά Γ.Κ. επανήλθε με παραινέσεις προς τον πρώην πρωταθλητή του Μαραθωνίου:

«[...] Μέσα στη πλημμύρα αυτή της χαράς, τη δόξης του αθλητικού μεγαλείου [σ.σ. αναφερόταν στη θριαμβευτική υποδοχή του Αθανάσιου Μπεκιάρη στις Σέρρες μετά το θρίαμβό του στους πανελλήνιους αγώνες, όπου -μεταξύ άλλων- είχε αναδειχτεί και μαραθωνονίκης] μια μορφή σκυθρωπή που πραγματικώς κατήγαγε θριάμβους εις τον στίβον φέρει βαρέως το πλήγμα της ήττης κατά τους διεξαχθέντας Πανελληνίους. Είναι ο γνωστός τέως Μαραθωνίκης Λουκάς όστις χάρις εις την πρωτάκουστον απροπονησίαν του κατόρθωσεν ώστε ούτε καν να τερματίση το αγώνισμά του παρ’ όλην την βοήν του πλήθους Λουκάς… Λουκάς έρχεται….!

Τα λόγια αυτά ίσως θα είναι για ο Λουκά μας κακόηχα αλλά πραγματικά. Έχομεν καθήκον επιβεβλημένον και υποχρεώσιν ιεράν όπως όχι μόνον εκ του σύνεγγυς συνεχώς παροτρύνωμεν εις τακτικήν προπόνησιν αλλά και δημοσία να του γνωρίσωμεν ότι ένα ταλέντο παγκοίνως αποδεδειγμένον πρέπει να εξυπηρετείται υπό συχνής και αδιακόπου προπονήσως διά να φέρη τα αποτελέσματα τα οποία προόρισται να φέρη, και όχι οσάκις του αναγγελθούν του αθλητού αγώνες, τότε παρ’ όλας τας προτροπάς του οικείου Συλλόγου και των φιλάθλων πατριωτών του συγκατανεύει να αποχωρισθή... της Νιγρίτης για να παρευρεθή στο στίβο... Νικητής. Η νίκη αγαπητέ Λουκά χαρίζει το μειδίαμά της εις τον συστηματικώς και αόκνως προπονούμενον αθλητήν.

Αυτά μου είναι επιβεβλημένα να τα τονίσω για το Λουκά μας ο οποίος αφού εθελουσίως θα καθήση στη Νιγρίτα, διπλοπόδι μπρος στη καπνική σεντούκα, θα παρουσιασθή την παραμονή των Αβερωφείων για να απολαύση την δελεαστικήν... νίκην.».

Φαίνεται πάντως ότι η πολύ κακή επίδοση στους πανελλήνιους αφύπνισαν τον Σερραίο αθλητή του «Ηρακλή», ο οποίος ξαναβρήκε τη φόρμα του στους τέταρτους πανθεσσαλονίκειους αθλητικούς αγώνες, στις 8 και 9 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Στο νήμα κέρδισε την κούρσα στα 10.000 μέτρα με χρόνο 38΄32΄΄1/5, ενώ ακυρώθηκε η πρώτη του θέση στα 5.000 μέτρα λόγω αντιαθλητικής συμπεριφοράς μετά από καταγγελία του δεύτερου αθλητή, ο οποίος ονομαζόταν Νάνος, ότι ο Λουκάς του είχε δώσει μια αγκωνιά στον τερματισμό. Δεν υπάρχει οπτικό υλικό για να εξακριβώσουμε αν αυτό είχε γίνει από πρόθεση, ωστόσο ο Λουκάς δεν είχε θεωρητικά κάποιο λόγο να επιτεθεί εσκεμμένα στον συναθλητή του για να διασφαλίσει την πρωτιά, καθώς ο ίδιος τερμάτισε σε 16΄15΄΄2/5 έναντι 16΄17΄΄2/5 του Νάνου.

Κάνοντας τον αθλητικό απολογισμό της χρονιάς, η εφημερίδα Αθλητική κατέγραψε την επίδοση του Αστέριου Λουκά στα 5000 μ. ως τη δεύτερη καλύτερη της χρονιάς (μόλις ένα δευτερόλεπτο πίσω από τον χρόνο του Παούρη στους πανελλήνιους),  ενώ τα 38΄32΄΄1/5 στα 10 χλμ. ήταν η πέμπτη καλύτερη.

Όσον αφορά το έτος 1929, γνωρίζουμε ότι ο Λουκάς συμμετείχε τουλάχιστον στα 5.000 μ. του βόρειου ομίλου των πανελλήνιων αγώνων στίβου, όπως αυτοί είχαν χωριστεί από τον ΣΕΓΑΣ. Ο Αστέριος τερμάτισε στη δεύτερη ή την τρίτη θέση, όμως τελικά ο αγώνας ακυρώθηκε, όταν διαπιστώθηκε ότι ο κριτής είχε αφήσει το νικητή της κούρσας, που δεν ήταν άλλος από τον Μπεκιάρη, να τρέξει επιπλέον 336 μέτρα!

Από κει και πέρα στην έρευνά μου βρήκα κάποιον Λουκά (με απροσδιόριστο το βαφτιστικό όνομα), αθλητή του Ηρακλή Σερρών, ο οποίος τερμάτισε τρίτος στους β΄ παμμακεδονικούς αγώνες των Σερρών στη διαδρομή των 20.000 μ.

Επίσης, εντόπισα το όνομα του Αστέριου Λουκά μεταξύ των αθλητών που θα απάρτιζαν την ομάδα του «Ορφέα» Σερρών στους πανθρακικούς αγώνες της Κομοτηνής του 1936, χωρίς να είναι διασταυρωμένο ότι επρόκειτο για το ίδιο πρόσωπο. Πάντως ο συγκεκριμένος Αστέριος Λουκάς δεν κατάφερε να διακριθεί στη συγκεκριμένη διοργάνωση, –ενδεχομένως να μην έτρεξε καν, καθώς δεν έγιναν γνωστά τα αποτελέσματα των αγώνων αντοχής, οι οποίοι ενδεχομένως δεν είχαν καν πραγματοποιηθεί για αδιευκρίνιστους λόγους.

_______________________________

* Οι πληροφορίες του αφιερώματος ελήφθησαν στα πλαίσια της έρευνάς μου «Οι Σέρρες και οι Σερραίοι μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων» (βλ. στην κεφαλή της σελίδας)...

τόμος Δ΄: σελίδες 244, 318-319, 331 (φωτογραφία από αγώνα του 1926), 408-410

τόμος Ε΄: σελίδες 81, 93, 239

τόμος Στ΄: σελίδα 90

τόμος Ζ΄: σελίδες 289-290

Αν θέλετε να συμπληρώσετε το οτιδήποτε, μη διστάσετε να το κάνετε στα σχόλια!